Aardige mensen
Geplaatst: 24 jan 2012 23:22
Aardige mensen
‘Ik ben zwanger.’
Gelukkig was ik gewaarschuwd en ben ik inderdaad gaan zitten op de leren bekleding van mijn bank. De gloednieuwe bank die ik zelf uitgezocht heb op de meubelboulevard en de bank waar ik zelf voor heb betaald met zijn zelfverdiende geld. Mijn telefoon stuitert met drie doffe bonkjes over het zitvlak en wordt op enkele centimeters van de afgrond door mijn hand gered. Dat was bijna einde gesprek.
‘Zwanger?’ vraag ik, mezelf herstellend. ‘Echt?’
‘Ja… Ja, echt.’ Het klinkt alsof ze het zelf nog niet kan geloven. Alsof ze op dit moment de test nog in haar handen houdt.
Ik aarzel. Wat is de gepaste sitcomreactie op zulk nieuws? Ik heb vroeger vast te weinig reallifesoaps gezien, te weinig van ‘die aanstellerij’. Het is niet dat we het vroeger thuis niet mochten kijken, maar het werd zeker niet aangemoedigd. En ik voldeed aan mijn ouders wensen.
‘Sinds wanneer weet je dat?’ vraag ik.
‘O. Nou, weten, sinds gisteren.’
‘Maar ehm…’
‘ – Ik weet het,’ klinkt het bars vanaf de andere kant van de spreekwoordelijke lijn. ‘Maar het is nu eenmaal zo. Volgens mij is het niet eens heel vreemd, dat dat gebeurt.’
Dat een meisje van haar leeftijd zwanger raakt, bedoelt ze.
‘Wil je - ’
‘Nee,’ zegt mijn zusje gedecideerd. Ze weet precies wat ik wil zeggen, zoals altijd. ‘Ik bedoel, ik – ik wil het houden.’
‘Dus…’ Ik voel mijn binnenste langzaam warm worden. ‘Ik word oom?’ Het woord glijdt eruit alsof ik het over een vooralsnog onontdekte oerwoudsoort heb.
‘Ja,’ zegt Yarna. ‘Ja, dat klopt.’
Yarna kent me eigenlijk slechter dan een broer en zus elkaar zouden moeten kennen. Ze kan niet vermoeden hoe zeer ik geraakt wordt door het feit dat ik oom word. Voor haar ben ik altijd de praktische man geweest en ze lijkt nog steeds te denken dat ik niet iemand ben die snel stilvalt van ontroering.
Toch blijft het even stil aan mijn kant. Ik voel vreugde. Ja, dat zeker! Maar het wordt sterk ingeperkt door een opborrelende onrust. Het is niet eens zozeer omdat Yarna nog maar net achttien is, of omdat ze nog maar anderhalf jaar verkering heeft met de vader. Het gaat niet om haar leeftijd of relatie. Er is iets anders dat mij zorgen baart.
‘Je kunt nu niet thuis blijven wonen,’ zeg ik kalm. In mijn woorden klinkt niet door dat ik er zelf een beetje van schrik.
‘Sorry, wat?’
Ik haal adem en herhaal het woordelijk.
‘Je moet het huis uit.’
‘Wat is dat nou weer voor belachelijks!’ roept Yarna. ‘Hoe kun je zoiets gewoon – wham! – in mijn gezicht gooien?’
Ik ga rechter op zitten, alsof ik daadwerkelijk met haar in een face-to-face-discussie verwikkeld ben geraakt. Intens kijk ik naar mijn donker glanzende reflectie in de flatscreen.
‘Je wordt moeder,’ zeg ik. ‘Moeder. Dat betekent dat je voor een kind moet gaan zorgen.’
‘Dank je voor - ’
‘Dat houdt in dat je zelfstandig moet zijn, dat je problemen moet oplossen. Dat je zelfstandig moet zijn.’ Volgens mij zei ik nu twee keer hetzelfde, maar ‘zelfstandig’ loopt als een rode draad door mijn gedachten over hoe het nu verder moet gaan met Yarna en het kind dat ze draagt. Als zij voor een kind wil gaan zorgen, moet ze eerst leren haar eigen moeder worden.
‘Nou, ik ben anders best - ’
‘Nee, dat ben je niet!’ roep ik voordat ik mezelf weet in te dammen. ‘Luister, je woont nog thuis en je voert geen drol uit. Nee, ik weet dat je druk bezig bent met leren en zo en dat moet ook, maar je weet praktisch niets van het huishouden. Als je niet voor jezelf kunt zorgen, hoe moet je dan omgaan met de verantwoordelijkheid voor een hulpeloos kind?’
Yarna voelt zich duidelijk aangevallen, en dat mag ook. Daardoor wordt de kans aanzienlijk groter dat het gesprek zal blijven hangen.
‘Nou, doe normaal! Ik vind - ’
‘ – Dat ik niet aardig ben? Nee, dat ben ik ook niet. Yarna, geef toe dat je je nog steeds alles uit handen laat nemen.’
‘Nou… Ja nou, maar dat deed jij ook toen je achttien was. Wedden?’
Die weddenschap zou ik verliezen. Maar ik ben nu achtentwintig. Inmiddels heb ik een klein huis gekocht. Die aankoop ben ik zelf aangegaan en daarvoor heb ik niemand geraadpleegd. De meubels die ik ter inrichting heb aangeschaft zijn ook die van mijn keus.
‘Dat geef ik direct toe,’ antwoord ik naar waarheid. Toen ik zo oud was als zij en op mezelf moest gaan wonen, belandde ik in de meest stressvolle situatie van mijn leven tot nu toe. ‘Maar dat is omdat ik dezelfde ouders heb als jij.’
‘Zeg je nou dat onze ouders slechte opvoeders zijn? Dat het hun schuld is dat wij niets kunnen? Of nou ja, dat is wat jij zegt,’ voegt ze eraan toe.
‘Nee. Ik zeg dat ze te goed voor ons waren. Ze organiseerden altijd alles voor ons, regelden onze problemen en kwamen de pleisters en desinfectiemiddel brengen als we ons gesneden hadden, zelfs nog nadat we de alcoholgrens gepasseerd waren. Dus inderdaad, het is gedeeltelijk hun schuld dat ‘wij niets kunnen’.’
‘Dat pleisters brengen is inderdaad vrij irritant.’
‘Ja, maar je laat het wel toe, waar of niet? En zolang jij blij bent, zijn zij blij en blijven ze het doen. Je leert hard en doet je best voor school, ja, en je hebt vriendinnen, ja, en je hebt voor zover ik weet nooit problemen gehad met verslavingen of zo, ja, dat allemaal. Maar je staat niet op je eigen benen. Als jij een kind krijgt, wordt het het kind van onze ouders en voeden zij het op. Omdat zij aardige mensen zijn.’
‘O… Dat wil ik niet. O, wat klinkt dat stom.’
‘Je hebt nog een aantal maanden, Yarna. Mijn advies is: veel doen zolang het kan. Leer koken, maak het huis schoon, regel zelf met artsen de bevalling. Ik weet ook niet hoe dat gaat of hoe dat moet, maar het lukt je heus wel. Bovendien krijg je er een goed gevoel van; dat weet ik van al die dingen die ik heb moeten regelen destijds. En studeren en school zijn van nu af aan tweede zorg. Wat papa en mama daar ook van vinden. En…Yarna?’
‘Ja?’ Ze klinkt ver weg, alsof ze uit haar overpeinzingen moet worden gehaald.
‘Gefeliciteerd. Ik word oom!’
Ze geeft een twijfelachtig keelgeluidje en hangt dan op.
Ik leun in de sofa. Terwijl ik mijn ogen sluit, overdenk ik wat mijn zusje me heeft verteld. Nog meer overdenk ik echter wat ik haar heb gezegd. Het was niet mijn aardigste kant die ik haar heb getoond. Maar als ik mijn ogen open, zie ik de waarheid overal om me heen; als ze mijn adviezen voldoende overdenkt, is mijn zusje er klaar voor om haar eigen leven te creëren. En dat van het kind waarvan ze net zoveel zal houden als onze ouders van ons.
‘Ik ben zwanger.’
Gelukkig was ik gewaarschuwd en ben ik inderdaad gaan zitten op de leren bekleding van mijn bank. De gloednieuwe bank die ik zelf uitgezocht heb op de meubelboulevard en de bank waar ik zelf voor heb betaald met zijn zelfverdiende geld. Mijn telefoon stuitert met drie doffe bonkjes over het zitvlak en wordt op enkele centimeters van de afgrond door mijn hand gered. Dat was bijna einde gesprek.
‘Zwanger?’ vraag ik, mezelf herstellend. ‘Echt?’
‘Ja… Ja, echt.’ Het klinkt alsof ze het zelf nog niet kan geloven. Alsof ze op dit moment de test nog in haar handen houdt.
Ik aarzel. Wat is de gepaste sitcomreactie op zulk nieuws? Ik heb vroeger vast te weinig reallifesoaps gezien, te weinig van ‘die aanstellerij’. Het is niet dat we het vroeger thuis niet mochten kijken, maar het werd zeker niet aangemoedigd. En ik voldeed aan mijn ouders wensen.
‘Sinds wanneer weet je dat?’ vraag ik.
‘O. Nou, weten, sinds gisteren.’
‘Maar ehm…’
‘ – Ik weet het,’ klinkt het bars vanaf de andere kant van de spreekwoordelijke lijn. ‘Maar het is nu eenmaal zo. Volgens mij is het niet eens heel vreemd, dat dat gebeurt.’
Dat een meisje van haar leeftijd zwanger raakt, bedoelt ze.
‘Wil je - ’
‘Nee,’ zegt mijn zusje gedecideerd. Ze weet precies wat ik wil zeggen, zoals altijd. ‘Ik bedoel, ik – ik wil het houden.’
‘Dus…’ Ik voel mijn binnenste langzaam warm worden. ‘Ik word oom?’ Het woord glijdt eruit alsof ik het over een vooralsnog onontdekte oerwoudsoort heb.
‘Ja,’ zegt Yarna. ‘Ja, dat klopt.’
Yarna kent me eigenlijk slechter dan een broer en zus elkaar zouden moeten kennen. Ze kan niet vermoeden hoe zeer ik geraakt wordt door het feit dat ik oom word. Voor haar ben ik altijd de praktische man geweest en ze lijkt nog steeds te denken dat ik niet iemand ben die snel stilvalt van ontroering.
Toch blijft het even stil aan mijn kant. Ik voel vreugde. Ja, dat zeker! Maar het wordt sterk ingeperkt door een opborrelende onrust. Het is niet eens zozeer omdat Yarna nog maar net achttien is, of omdat ze nog maar anderhalf jaar verkering heeft met de vader. Het gaat niet om haar leeftijd of relatie. Er is iets anders dat mij zorgen baart.
‘Je kunt nu niet thuis blijven wonen,’ zeg ik kalm. In mijn woorden klinkt niet door dat ik er zelf een beetje van schrik.
‘Sorry, wat?’
Ik haal adem en herhaal het woordelijk.
‘Je moet het huis uit.’
‘Wat is dat nou weer voor belachelijks!’ roept Yarna. ‘Hoe kun je zoiets gewoon – wham! – in mijn gezicht gooien?’
Ik ga rechter op zitten, alsof ik daadwerkelijk met haar in een face-to-face-discussie verwikkeld ben geraakt. Intens kijk ik naar mijn donker glanzende reflectie in de flatscreen.
‘Je wordt moeder,’ zeg ik. ‘Moeder. Dat betekent dat je voor een kind moet gaan zorgen.’
‘Dank je voor - ’
‘Dat houdt in dat je zelfstandig moet zijn, dat je problemen moet oplossen. Dat je zelfstandig moet zijn.’ Volgens mij zei ik nu twee keer hetzelfde, maar ‘zelfstandig’ loopt als een rode draad door mijn gedachten over hoe het nu verder moet gaan met Yarna en het kind dat ze draagt. Als zij voor een kind wil gaan zorgen, moet ze eerst leren haar eigen moeder worden.
‘Nou, ik ben anders best - ’
‘Nee, dat ben je niet!’ roep ik voordat ik mezelf weet in te dammen. ‘Luister, je woont nog thuis en je voert geen drol uit. Nee, ik weet dat je druk bezig bent met leren en zo en dat moet ook, maar je weet praktisch niets van het huishouden. Als je niet voor jezelf kunt zorgen, hoe moet je dan omgaan met de verantwoordelijkheid voor een hulpeloos kind?’
Yarna voelt zich duidelijk aangevallen, en dat mag ook. Daardoor wordt de kans aanzienlijk groter dat het gesprek zal blijven hangen.
‘Nou, doe normaal! Ik vind - ’
‘ – Dat ik niet aardig ben? Nee, dat ben ik ook niet. Yarna, geef toe dat je je nog steeds alles uit handen laat nemen.’
‘Nou… Ja nou, maar dat deed jij ook toen je achttien was. Wedden?’
Die weddenschap zou ik verliezen. Maar ik ben nu achtentwintig. Inmiddels heb ik een klein huis gekocht. Die aankoop ben ik zelf aangegaan en daarvoor heb ik niemand geraadpleegd. De meubels die ik ter inrichting heb aangeschaft zijn ook die van mijn keus.
‘Dat geef ik direct toe,’ antwoord ik naar waarheid. Toen ik zo oud was als zij en op mezelf moest gaan wonen, belandde ik in de meest stressvolle situatie van mijn leven tot nu toe. ‘Maar dat is omdat ik dezelfde ouders heb als jij.’
‘Zeg je nou dat onze ouders slechte opvoeders zijn? Dat het hun schuld is dat wij niets kunnen? Of nou ja, dat is wat jij zegt,’ voegt ze eraan toe.
‘Nee. Ik zeg dat ze te goed voor ons waren. Ze organiseerden altijd alles voor ons, regelden onze problemen en kwamen de pleisters en desinfectiemiddel brengen als we ons gesneden hadden, zelfs nog nadat we de alcoholgrens gepasseerd waren. Dus inderdaad, het is gedeeltelijk hun schuld dat ‘wij niets kunnen’.’
‘Dat pleisters brengen is inderdaad vrij irritant.’
‘Ja, maar je laat het wel toe, waar of niet? En zolang jij blij bent, zijn zij blij en blijven ze het doen. Je leert hard en doet je best voor school, ja, en je hebt vriendinnen, ja, en je hebt voor zover ik weet nooit problemen gehad met verslavingen of zo, ja, dat allemaal. Maar je staat niet op je eigen benen. Als jij een kind krijgt, wordt het het kind van onze ouders en voeden zij het op. Omdat zij aardige mensen zijn.’
‘O… Dat wil ik niet. O, wat klinkt dat stom.’
‘Je hebt nog een aantal maanden, Yarna. Mijn advies is: veel doen zolang het kan. Leer koken, maak het huis schoon, regel zelf met artsen de bevalling. Ik weet ook niet hoe dat gaat of hoe dat moet, maar het lukt je heus wel. Bovendien krijg je er een goed gevoel van; dat weet ik van al die dingen die ik heb moeten regelen destijds. En studeren en school zijn van nu af aan tweede zorg. Wat papa en mama daar ook van vinden. En…Yarna?’
‘Ja?’ Ze klinkt ver weg, alsof ze uit haar overpeinzingen moet worden gehaald.
‘Gefeliciteerd. Ik word oom!’
Ze geeft een twijfelachtig keelgeluidje en hangt dan op.
Ik leun in de sofa. Terwijl ik mijn ogen sluit, overdenk ik wat mijn zusje me heeft verteld. Nog meer overdenk ik echter wat ik haar heb gezegd. Het was niet mijn aardigste kant die ik haar heb getoond. Maar als ik mijn ogen open, zie ik de waarheid overal om me heen; als ze mijn adviezen voldoende overdenkt, is mijn zusje er klaar voor om haar eigen leven te creëren. En dat van het kind waarvan ze net zoveel zal houden als onze ouders van ons.
