Een Vaderland te veel

[P_Westdijk]

15 oktober, 790e commando- en controlecentrale
De lange kolonel telde in stilte de laatste seconden af op zijn analoge horloge tot de tijd van het ultimatum was verstreken. De zwart gekleurde secondewijzer leek steeds langzamer te bewegen en de blik in zijn ogen werd onbewust steeds geconcentreerder. Langzaam hief Borya zijn hoofd op en keek met een uitdrukkingloos gezicht naar de mensen om hem heen. Het was opmerkelijk stil geworden en alleen de ventilatoren van de apparatuur waren nog te horen. Het waarschuwingstermijn was verstreken en vanaf nu zou elk ongeïdentificeerd object zonder een tijdig aangekondigde vluchtroute in het luchtruim van de Republiek Kaliningrad als vijandelijk worden beschouwd en overeenkomstig moeten worden behandeld.
Het Protivo Vozdusjnaya Oborona Strany had als taak de staat op zowel actieve als passieve wijze bescherming te bieden tegen strategisch ballistische raketten, tactische ballistische raketten, hoog- en laagvliegende kruisvluchtwapens, anti-radarraketten, vliegtuigen, helikopters en Unmanned Aerial Vehicles. Om deze taak uit te voeren beschikten de Kaliningraders alleen over wat de Russische strijdkrachten voor hen had achter gelaten. Verouderde S-200, modernere S-300 en 9K331M1 mobiele raketlanceerinstallaties maakten naast luchtdoelartillerie deel uit van de inventaris voor de grondgebonden luchtverdediging. Alleen was het bijzonder moeilijk gebleken om geschikte mensen voor eenheden van de Zenitno Raketmje Voiska te vinden.
"Verspreid het nieuws maar." De officier kon slechts hopen dat de politici tijdig met een diplomatieke oplossing kwamen. Als er werkelijk een conflict met de Russische Federatie ontstond, dan vochten ze een al op voorhand verloren strijd. Misschien kon hij voor vertraging zorgen, maar niet meer dan dat. De president had het beaamd. Ook voor mensen zonder een militaire achtergrond was de situatie duidelijk. Helaas voor Borya waren de voorbereidingen ook niet vlekkeloos verlopen.
De doktoren en verplegend personeel in de ziekenhuizen hadden het drukker gekregen, vanwege het toenemend aantal verkeersongelukken. De lantaarns in de straten van de dorpen en steden waren niet aan gegaan en zouden vanwege de verplichte verduistering voorlopig ook uit blijven. Politieagenten hadden er een taak bij gekregen en belden bij burgers aan waar licht van de binnenverlichting door de ramen naar buiten scheen om hen op de gevaren ervan te wijzen. De gehele bevolking moest ervan doordrongen worden dat het land in een staat van oorlog verkeerde. Ongeacht of ze er nu een voor- of tegenstander van waren.
De kolonel was gaan zitten. Luisterend naar hoe zijn laatste instructie telefonisch werd verspreid door mensen met lagere rangen. Binnen de militaire hiërarchie waren deze mannen en vrouwen zijn ondergeschikten, maar de afgelopen weken had hij nauw met hen samen gewerkt. Ondanks de uniformen, waren zij geen anonieme massa meer voor hem. Het waren mensen met elk een eigen leven, als ze geen uniform droegen. Sommige van hen hadden thuis gezinnen, waarvan de leden zich zorgen maakten over wat nog ging komen. De komende maanden zou hij hen nog beter gaan leren kennen. Na het slaken van een diepe zucht liet hij de stoel dichter naar het bureau rollen. Borya had geen zin om te werken, maar er wachtte administratieve taken op hem, waar hij als hoogste officier binnen het Nationaal luchtverdedigingscommando niet aan kon ontkomen. Het maakte het bijna een oorlog waard als hij hier van zou kunnen af raken, bijna.

[P_Westdijk]

Burgervliegtuigmaatschappij KD Avia
De directie hield een deel van de negentien Boeing 737-300 passagiersvliegtuigen met onmiddellijke ingang aan de grond. Voor onbepaalde tijd waren alle vluchten met bestemmingen in de Russische Federatie geannuleerd. Het oponthoud zou gaan worden benut voor uitgebreid onderhoud aan de toestellen van de luchtvloot, terwijl er druk naar nieuwe bestemmingen in Europa werd gezocht. Het was een fikse tegenslag voor het bedrijf, dat als het lang aan hield wel eens funest kon zijn voor het voortbestaan ervan. Een aantal al eerder gedane investeringen hadden zich nog niet terug verdiend.
Het personeel maakte zich weinig zorgen over de toekomst, omdat de zorgen van de directie hen nog onbekend waren. Zij werden slechts geconfronteerd met de gevolgen van het besluit om alle toestellen aan de grond te houden. Reizigers moesten op de hoogte worden gebracht en konden na inlevering van de ticket een deel van hun geld terug krijgen. Het bracht een heleboel werk met zich mee.
Ontstemd keek een man naar de biljetten en munten in zijn hand. De vrouw achter de receptie haalde machteloos haar schouders op. Ze had wel medelijden met de buitenlander met een woordenboek in de andere hand, maar richtte haar aandacht noodgedwongen op de mensen in de rij achter hem. Sander knikte begrijpend, omdat hij haar er moeilijk voor verantwoordelijk kon houden dat zijn reisschema in de prullenbak was beland. Het was gebeurd nog voor zijn vakantie eigenlijk was begonnen. Hij haalde een hand door zijn kort geschoren haar dat zijn beginnende kaalheid minder moest doen opvallen en zuchtte eens diep. Enkele maanden voor vertrek had hij zich opgegeven om een cursus Russisch te gaan volgen, om er nu achter te komen dat hij er wel eens meer tijd aan had mogen besteden. Zijn uitspraken waren naar de uitdrukkingen op het gezicht van de receptioniste te beoordelen belabberd.
"Ja, lekker tot rust komen en genieten van de natuur in Rusland", imiteerde Sander sarcastisch de stem van de man bij het reisbureau. Het was eveneens oneerlijk, maar het was voor nu fijn om je af te kunnen reageren op iemand die hier ver vandaan was en zich niet kon verweren. Ook al had de man zich zeer dienstbaar opgesteld en hem ook geholpen bij het aanvragen van een toeristenvisum bij het Russische consulaat. Zoekend keek hij om zich heen. "Gelukkig heb ik een verzekering afgesloten. Waar kan ik hier een telefoon vinden?" De voort getrokken koffer rolde op plastic wielen achter hem aan. Al was het maar de vraag of de verzekeringsmaatschappij hem nog verder kon helpen. Hij was voor zijn gevoel met een paar centen afgescheept door de vliegtuigmaatschappij.
Hij had verscheidene uren moeten wachten tot alle bagage uit het laadruim van het vliegtuig was geladen. De verstreken tijd had hij zeker beter kunnen benutten als hij had geweten wat er precies aan de hand was geweest. In plaats daarvan had hij toen nog goed gehumeurd rond gekeken op de luchthaven Chrabrovo. Het meest verrassende ontdekking die hij deed was dat een groot deel van het vliegveld in gebruik was bij de luchtmacht. Iets wat ongebruikelijk en tegelijk ook onvoorstelbaar was in Nederland. Daarna was hij op zijn gemak terug gewandeld naar de moderne terminal om er achter te komen dat de plande tussenlanding slechts de voorbode van slecht nieuws was geweest.
"Het klonk ook allemaal te mooi om waar te zijn", mompelde Sander met een zekere berusting. De Russische vliegtuigmaatschappij had de goedkoopste tickets aangeboden, die hij op het internet had kunnen vinden.

[P_Westdijk]

17 oktober, 790e commando- en controlecentrale
De officier met op elke epaulet drie kleine, goudkleurige, vijfpuntige sterren hield een papier in zijn handen. Het was zojuist uit de fax komen rollen. Hij had grijnzend de keel geschraapt om aan de aanwezige mensen de er op af gedrukte tekst voor te lezen. Het was zijn toehoorders wel duidelijk, dat de kolonel plezier had in de actualiteit, waarvan hij hen op de hoogte wilde brengen. Het laatste geroezemoes aan de tafel stierf weg.
"Een MiG-29 gevechtsvliegtuig stortte om 10.45 Moskouse tijd neer. Het gebeurde op zestig kilometer van het Domna vliegveld in de Siberische regio Chita, tijdens een reguliere oefenvlucht. De piloot ontkwam en verkeerd in goede staat, maar werd voor de zekerheid in het ziekenhuis opgenomen om medische testen te ondergaan. Een vertegenwoordiger van het ministerie van defensie verklaarde dat er geen slachtoffers of schade op de grond waren te betreuren. Er is een onderzoeksteam ter plaatse om de oorzaak van de crash te achterhalen. Het is het eerste gerapporteerde ongeluk met een MiG-29 in Rusland dit jaar."
Nog altijd grijnzend leunde Borya naar achteren. Het tekstbericht was afkomstig van het Russisch Agentschap voor Internationale Informatie RIA Novosti. Hij had het voorgelezen aan zijn staf, om het vanuit zijn oogpunt goede nieuws met hen te delen.
Een andere officier had hier nog aanvullend nieuws op. "Eerder van het jaar zijn nog twee MiG-29's in afzonderlijke ongevallen verloren gegaan in Kazachstan en Azerbeidzjan, meneer. Ook deze piloten wisten ongedeerd te ontkomen."
"Gelukkig beschikken wij over Sukhoi gevechtsvliegtuigen", zei een majoor, terwijl hij naar de aanwezigen keek voor instemming. De man droeg niet langer meer het groene uniform dat hij als grenswacht altijd had gedragen, maar het begon langzaam tot hem door te dringen dat er meer voor nodig was om deel uit te gaan maken van deze militairen. De overstap naar de luchtmacht was geen eigen keuze geweest. Hij was een officier en daar was een ernstig te kort aan. Het ministerie van defensie keek momenteel alleen maar naar kwantiteit om alle posten ingevuld te krijgen.
Een naast hem staande kapitein keek aanzienlijk sceptischer. "Het heeft er volgens mij meer mee te maken dat er door het ministerie van defensie in het verleden minder geld voor MiG-29's beschikbaar werd gesteld om te moderniseren."
"Daar gingen mijn gedachten ook naar uit", bevestigde Borya knikkend.
"Het zal spoedig gaan veranderen, meneer", voorspelde de officier.
"Ja, maar dat kost altijd tijd en dat is iets wat de Russen tegen zal gaan werken."
De majoor luisterde en knikte elke keer zodra hij de kolonel iets hoorde zeggen. Het was iets dat de overige leden van de staf begon op te vallen. Ze konden wel raden hoe de man het tot officier had geschopt bij de grenswachten. Al durfde niemand het hem recht in zijn gezicht te zeggen, waar ze hem van verdachten. Misschien ook wel omdat Borya de aanwezigheid van de majoor in zijn staf op prijs leek te stellen. Regelmatig werden ze in elkaars gezelschap gezien, terwijl het werk voor de overige stafleden zich begon op te stapelen.

[-Maaike-]

Goed vervolg weer! En leuk dat Sander nu weer meer aan bod zal komen

De doktoren en verplegend personeel in de ziekenhuizen hadden het drukker gekregen, vanwege het toenemend aantal verkeersongelukken. De lantaarns in de straten van de dorpen en steden waren niet aan gegaan en zouden vanwege de verplichte verduistering voorlopig ook uit blijven. Politieagenten hadden er een taak bij gekregen en belden bij burgers aan waar licht van de binnenverlichting door de ramen naar buiten scheen om hen op de gevaren ervan te wijzen. De gehele bevolking moest ervan doordrongen worden dat het land in een staat van oorlog verkeerde. Ongeacht of ze er nu een voor- of tegenstander van waren.

Mooi stukje

dat de plande tussenlanding slechts de voorbode

Ik denk dat je geplande bedoelt

Goed geschreven en ga zo door!

[P_Westdijk]

Ik denk dat je geplande bedoelt

Af en toe gaan mijn gedachten mijn vingers ver vooruit als ik aan het typen ben. Weer bedankt voor je reactie.

========================================================================================

18 oktober, regeringsgebouw
Er werd op de deur geklopt en een grijsharige secretaresse verscheen met een nieuwe pot koffie in de deuropening. Haar jeugdige voorgangster had ontslag genomen. Niemand stond te popelen voor de functie, maar haar man was werkeloos en dat had voor haar de doorslag gegeven. Al had het ook wel iets aantrekkelijks om voor de belangrijkste man van het land te werken. Ze wees naar de ramen van het vertrek. "Ik zal de gordijnen sluiten vanwege de verduisteringsmaatregelen, meneer de president."
Shurik knikte met een telefoon in de hand. Het moest de vijand beletten zijn doelen nauwkeurig te bepalen, maar de politicus betwijfelde of het enige nut had. Een stad ter grootte van Kaliningrad, waar bijna de helft van de totale bevolking woonde, kon je moeilijk verborgen houden voor de sensoren van moderne gevechtsvliegtuigen. Bovendien werden zijn gedachten in beslag genomen door de pogingen van de Franse voorzitter van de Europese Unie tot bemiddeling. Shurik had ondanks zijn drukke agenda toch steeds tijd vrij weten te maken voor de afgezanten van de Fransman. In persoonlijke gesprekken had hij hen allemaal simpelweg door verwezen naar Moskou, omdat de lidstaten van de EU tot nu toe de zelfstandigheid van de Republiek Kaliningrad weigerden te erkennen. De delegaties hadden geen gepast antwoord op deze eenvoudige redenering van de Kaliningrader. Daarnaast hadden ze ook nog te maken met de regering van de Russische Federatie, dat geen enkele buitenlandse inmenging duldde. In het verleden had het land zich met wisselvallig succes had verzet tegen de geallieerde interventie in 1919, tijdens de eerste Russische burgeroorlog. Als Albertin Voleunje de rol wilde spelen die hij voor zich zelf zag weg gelegd in het conflict, dan zou hij zich moeten haasten, omdat het na 31 december afgelopen was met zijn voorzitterschap van de EU.
"O, mijn God."
De president kwam met de telefoon nog altijd in de hand naast de oudere vrouw staan en staarde naar de lucht. Geestelijk had hij er zich al op voor bereid dat het zover zou komen, maar het was nog iets anders om het met je eigen ogen te zien. Lichtspoormunitie vloog omhoog. Granaten explodeerden in gele en oranje flitsen hoog in de lucht. Wat mooi. Voor hij de betekenis ervan besefte en deze gedachte onmiddellijk weer verwierp. "Ik bel zo terug."
De president en de secretaresse waren ongewild getuige van een gewelddadige reactie van het Nationaal luchtverdedigingcommando op de verschijning van een onbekend, hoogvliegend vliegtuig. Het toestel was het luchtruim van de Republiek Kaliningrad binnen gedrongen en de piloot ervan negeerde elke oproep via de radio. Alleen de betrokken artilleristen wisten dat niemand de KS-19 luchtdoelkanonnen bemande. Deze 100-mm luchtdoelkanonnen waren uit de opslagplaatsen gehaald, van stof ontdaan en kregen een uitgebreide onderhoudsbeurt. Er werd alleen gebruik gemaakt van het ZSU-23/2, de ZSU-23/4 en S-60 geschut met een lichter kaliber en korter bereik. Voorlopig althans.
Het piloot van het verkenningsvliegtuig maakte geen enkele ontwijkende manoeuvre voor de exploderende granaten ver onder hem, maar hier had Shurik geen enkel besef van. Hij staarde vervult van ontzag naar de lucht en het gewelddadige vuurwerk. Even later kon hij de sirene van de uitrukkende hulpdiensten horen.
De secretaresse hield de president vanuit haar ooghoek in de gaten. Ze had de sirene nu ook gehoord. Het geluid nam snel in volume toe. De secretaresse keek in de richting waar de steeds luider wordende sirene vandaan kwam, maar nergens kon ze de verwachtte zwaailichten zien.
"Ik kan de ambulance, brandweer en politie werkelijk nooit uit elkaar houden."
Het deed er voor de vrouw niet meer toe wat Shurik zei of zelfs meer deed. De brandweer was in aantocht. Tot het tot haar doordrong wat ze de man naast haar had horen zeggen. Hoe klonk de sirene van een brandweerwagen eigenlijk? De vrouw sloot haar ogen om ingespannen te luisteren. Het geluid van de sirene van haar gefantaseerde brandweerwagen nam in volume af.

[P_Westdijk]

1 november, grensovergang
Het was een volslagen onlogisch besluit van de overgangsregering in Kaliningrad. Veel beter konden de aanwezige journalisten het niet onder woorden brengen. Al wisten ze dit met een bepaalde woordkeuze voor de camera aardig te verbloemen. Geen van de journalisten had de Kaliningradse regeringsfunctionarissen over een conflict met Rusland horen praten. Ook deze mensen praatte de zeer gespannen situatie tussen beide landen goed. Het woord oorlog nam helemaal niemand in de mond. De journalisten merkten het al meteen zodra ze Kaliningraders op straat interviewden. Het leek alsof er tijdens de gesprekken een deur werd dicht geslagen, die de mensen ervan weerhield om gebruik te maken van de uitgebreide woordenschat waar elk van hen mee was uitgerust. Toch ging de overgangsregering onverminderd door met het treffen van voorbereidingen. Al gebeurde er vandaag iets volkomen tegenstrijdigs, dat zelfs de journalisten verbaasd deed staan. Een trein reed traag langs hen heen. Op de platte wagons stonden tientallen op tanks lijkend 2S3 gemechaniseerd artilleriegeschut en BMP-1 infanterie-gevechtsvoertuigen. Geen van de militaire voertuigen was gecamoufleerd en allemaal waren ze onderweg naar de Russische Federatie. De fotografen en cameramensen legden het vertrek van de trein vast voor het nageslacht.
De Fransman Voleunje had iedereen in de EU gemobiliseerd om aan de plannen van de Kaliningraders mee te werken en de belangrijkste persoon daarvan was wel de Litouwse president Valda Adamkus. De Litouwer had zich bereid getoond om tijdelijk toestemming te verlenen voor het transport van militaire hardware van Russische makelij over grondgebied van Litouwen. Enkele reis, wel te verstaan, de treinen mochten alleen met lege wagons terugkeren. Albertin Voleunje had zich bijzonder enthousiast getoond over de inzet van de Kaliningraders om zich te ontwapenen. De redenen die zij hier voor hadden interesseerden hem niet in het minst.
In het verleden waren verscheidene divisies tot papieren formaties gereduceerd. Het materieel was voor onbepaalde tijd in over het land verspreidde depots ondergebracht en allemaal vergden ze de nodige bewaking. Deze mankracht was voor de Kaliningraders op het moment onmisbaar voor de verdediging van het land.
Na het zien van de op televisie en internet uitgezonden beelden van omhoog vliegende lichtspoormunitie rondom de hoofdstad en hoog in de lucht exploderende granaten, was ook de bevolking zich gaan roeren. Lange rijen van burgers waren bij alle magazijnen gesignaleerd om gasmaskers in ontvangst te nemen. Zelfs de politie moest herhaaldelijk aan te pas komen om de orde te handhaven. Iedereen toonde zich echter zeer ingenomen met de zichtbare inzet van de president om zich van zijn offensieve wapensystemen te ontdoen. Alleen de oudere beroepsmilitairen wisten dat de Kaliningraders zeer selectief bezig waren met wat ze voorgoed kwijt wilden. De journalisten vroegen hen er niet naar. Zij waren tevreden over het nieuws dat ze hadden verzameld en dat spoedig met de rest van de wereld zou worden gedeeld. Ongeduldig wachtte ze tot de cameramensen klaar waren met het inpakken van de dure apparatuur om naar de hotels terug te kunnen keren. Aan de bar konden ze de avond met collega's uit verschillende landen doorbrengen.

[P_Westdijk]

24 november, Oostzee
De in verschillende grijstinten gekleurde oorlogsschepen wendde zigzaggend de achtersteven naar de vijandelijke kust. Op volle snelheid trachtte de bemanningen de territoriale wateren van de Republiek Kaliningrad te verlaten. Het gebeurde allemaal te gehaast en chaotisch. Het geluid van overvliegende granaten en oprijzende waterzuilen had de Russen overrompeld. Deze uit zelfbehoud uitgevoerde manoeuvres bleken nog gevaarlijker te zijn dan het slecht gecoördineerde artillerievuur van de Kaliningraders. De mijnenveger BT 213 Kolbasyev kwam daarbij ongelukkigerwijs in aanvaring met een ander oorlogsschip.
De bemanning van het Franse fregat le Floréal was hier getuige van. De korte, maar gewelddadige uitbarsting had iedereen volkomen verrast. Na van de eerste schrik te zijn hersteld gingen de Fransen aan de slag met het verzamelen van inlichtingen. De Russen maakten naast de radio immers ook gebruik van vlaggen en lichtsignalen. Al had geen van de Russische oorlogsschepen ooit gereageerd op het op VHF kanaal zestien uitgezonden waarschuwingen. De boodschap was gericht aan alle oorlogsschepen die zich binnen twaalf mijl van de kust bevonden. Dagenlang was het bericht herhaalde malen verzonden in opdracht van de overgangsregering van de Republiek Kaliningrad. Niemand had van het kleine land verwacht dat het zijn woorden in daden om zou zetten, zodra het termijn zou zijn verstreken. Boven de licht slagzij makende mijnenveger stegen zwarte rookwolken op van een aan boord uitgebroken brand. Verscheidene schepen kwamen naderbij om hulp te verlenen, maar de le Floréal zette op een veilige afstand haar patrouille in de Oostzee voort. De kapitein had duidelijke orders gekregen om op geen enkele manier betrokken te raken, omdat de NAVO en belangrijker nog Frankrijk neutraal wensten te blijven in het conflict. Anders was het met zijn carrière bij de marine gedaan. Het laatste was niet hardop door zijn meerderen gezegd, maar wel duidelijk voor iemand die tussen de regels door kon lezen.
"De Russen lanceren een raket, meneer. "
De kapitein draaide zich met een ruk om. Blij dat alle gevechtsposten aan boord nog steeds waren bemand. Jean-Pierre voelde het zweet op zijn voorhoofd parelen.
"Correctie, het zijn er inmiddels twee. Het zijn grond-luchtraketten."
"Op wie schieten ze?" Gespannen wachtte de kapitein op een reactie. Jean-Pierre kon nog altijd niet gerust zijn. De enige helikopter waar ze over beschikten bevond zich in de lucht. Het antwoord zorgde op de brug voor verademing en ontzetting tegelijk. De projectielen waren niet onderweg naar de marinehelikopter. De piloot kreeg onmiddellijk toestemming van Jean-Pierre om aan boord van het fregat te mogen landen.
In de cockpit van de Panavia Tornado ervoer de bemanning geen enkele opluchting. Er was een abrupt einde gekomen aan de rustig verlopende verkenningsvlucht boven de Oostzee. De piloot en de man achter hem, die een gecombineerde functie van navigator en wapenofficier vervulde, voelden de adrenaline door het lichaam gieren. Het toestel was aangestraald. Het betekende dat een vuurleidingsradar aan boord van een Russisch oorlogsschip hen had gelokaliseerd. Het hield een onuitgesproken dreigement in, waar de vliegers van het Aufklärungsgeschwader 51 'Immelmann' gevoelig voor waren. Spoedig bleek hoe gegrond het was. De piloot hoorde de navigator vloeken. Zelf had hij teveel dingen te doen en maakte een scherpe draai van honderdtachtig graden om de tegemoet komende raketten achter zich te krijgen. Waar ze boven Afghanistan steeds voor hadden gevreesd werd dichter bij huis onverwachts bewaarheid.
Vanaf het fregat le Floréal konden Franse bemanningsleden slechts toekijken hoe het vliegtuig in de verte een serie withete fakkels uitwierp. Deze miniatuur zonnen werd het doelwit van één van de raketten. Het explodeerde ver achter de Panavia Tornado. Het tweede projectiel liet zich er niet door misleiden. Het trof het vliegtuig niet, maar liet zich er dichtbij tot ontploffing komen. Honderden scherven vlogen met een duizelingwekkende snelheid alle kanten op. Zonder onderscheid te maken tussen het doorklieven van lucht, metaal of menselijk vlees.
"Tank de helikopter bij en laat de bemanning zich voorbereiden op een reddingsoperatie." De kapitein had de bevelen gegeven zonder het vliegtuig uit het oog te verliezen. Het toestel verliet het strijdtoneel met een rookspoor achter zich aan. Het verdween spoedig uit het zicht en kort daarna ook van radar. De bemanning van de helikopter kon aan boord blijven.

[P_Westdijk]

25 november, Hotel Paraiso
Het aantal buitenlanders in de Republiek Kaliningrad was snel aan het afnemen. Slechts weinig mensen hadden in deze tijd van het jaar nog vakantie, maar ook namen veel toeristen de waarschuwing ter harte om terug naar huis te keren. De voor velen onverklaarbare bereidheid van president Shurik om de Russische Federatie te trotseren had velen geschokt. Natuurlijk waren er altijd uitzonderingen. Tot deze groep rekende de receptie van het hotel ook de ingeschreven Nederlander. De man had nog altijd niet aangegeven te willen vertrekken.
"Ga ik voor de eerste keer eens in het buitenland op vakantie", mopperde Sander en schudde zijn hoofd voor hij plotseling glimlachte. Het verzachte de harde lijnen om zijn tot een grimas vertrokken mond. Het was spannender dan Sander vooraf had verwacht. Na de beschieting van de Oostzeevloot hadden de Russische marine met helikopters troepen naar olieplatform D-6 getransporteerd en de installatie bezet. Als de Kaliningraders zouden proberen om het ruim tweeëntwintig kilometer uit de kust gelegen olieplatform te heroveren dan was de algemene verwachting dat het door de Russen vernietigd zou worden, met een enorme milieuvervuiling als gevolg. Eigenlijk moest hij niet het advies van de Nederlandse regering afwachten, maar het voorbeeld van veel toeristen en zakenmensen volgen en zo snel mogelijk vertrekken. Naar huis, waar hij een normaal, veilig en vooral saai bestaan leidde was voor Sander echter geen optie. Eigenlijk was de Republiek Kaliningrad slechts een kortstondige tussenbestemming geweest, maar waar hij door de omstandigheden was gestrand. De verzekering vergoedde alle onkosten voor zijn verblijf in het kleine hotel van zijn ongewilde verblijf hier. De bijna huiselijke sfeer was hem al bij binnenkomst bevallen. Het enige minpunt tot zover waren de dunne muren, maar met steeds minder gasten was het steeds aangenamer vertoeven voor hem. Al vreesde hij wel de komst van journalisten en fotografen. Elke door deskundigen gemaakte vergelijking was in het nadeel van de Republiek Kaliningrad uitgevallen en dat maakte de Kaliningraders in de ogen van velen zo sympathiek. Het kleine land was het gesprek van de dag aan het worden.
Nu was Sander bezig om zijn plannen aan te passen. Hij besloot werk en privé te gaan combineren. Hij had voor deze vakantie een camera aangeschaft. Een kleiner type en minder geavanceerd dan waarmee hij normaal in de studio werkte, maar goed genoeg voor wat hij van plan was. Hij zou er geen dieren mee gaan filmen, zoals hij zich eerder had voorgenomen, of hij moest de dierentuin in Kaliningrad bezoeken. Als hier werkelijk een oorlog uitbrak dan wilde hij daar beelden van hebben. De grensovergangen met Polen en Litouwen werden nog steeds open gehouden en als het te gevaarlijk werd naar zijn zin dan kon hij altijd nog vertrekken. In oorlogen kwamen immers ook cameramensen om en hij had er totaal geen behoefte aan om aan dit illustere rijtje te worden toegevoegd.
"Eens kijken waar ik vandaag naar toe ga." Hij hoefde niet ver te lopen om het centrum van Kaliningrad te bereiken en anders was de bushalte ook een optie. Sander had op het bed een gekreukelde plattegrond van de stad uitgespreid. Het opvouwen van de kaart tot in de oorspronkelijke staat was iets dat hem niet bepaald goed afging. Het vriendelijke en altijd behulpzame personeel had hem verscheidene malen hoofdschuddend gade geslagen als hij hier weer bij de receptie een poging toe deed.

[P_Westdijk]

27 november, 790e commando- en controlecentrale
Het moest de grootste oefening voor strategische bommenwerpers zijn sinds 1984. Zo luidde tenminste de verklaring van de Russen voor de verschijning van Tupolev Tu-95 en Tu-160 bommenwerpers boven de Oostzee. De kolonel geloofde er helemaal niets van. Op de radar waren de manoeuvres van de toestellen nauwkeurig te volgen geweest. Hij had de president telefonisch ervan op de hoogte gebracht en de politicus beschouwde het als regelrechte intimidatie. Borya had geen enkele poging gedaan om de man te beïnvloeden, maar hij was blij dat ze er hetzelfde over dachten. Aan de militaire oefening nam een derde van de totale strijdmacht aan strategische bommenwerpers deel, die de Russische luchtmacht telde. Verscheidene toestellen waren met een volledige wapenlading aan kruisraketten uitgerust. Het was een bijzonder zorgwekkende ontwikkeling.
Er waren meer vliegtuigen bij betrokken dan de twintig bommenwerpers alleen, maar ook schepen, onderzeeërs en ruim vijfduizend aan militair personeel. Het was voor de Kaliningraders mogelijk om de verschillende typen aan Russische vliegtuigen en schepen op en boven de Oostzee te identificeren, maar de kolonel vond de kans op escalatie te groot. Hij moest bovendien ook rekening houden met de informatie vergarende Russen. Zij hielden het kleine land immers nauwlettend in de gaten. Borya besteedde in plaats daarvan een groot deel van zijn tijd aan de training van het personeel en spreiding van de risico's. Aan het laatste had zijn enige gevechtspiloot bijna een dagtaak gekregen.
Een glimlach verscheen op het gelaat van Borya aan de herinnering van de klagende Leonty. De jachtpiloot had verklaard zich meer een taxichauffeur te voelen. Alleen moest hij in plaats daarvan geen passagier naar zijn of haar bestemming brengen, maar de machine waarin hij vloog. Om de kwetsbaarheid van het 149e squadron voor een Russische luchtaanval te verspreiden was besloten om de gevechtsvliegtuigen over diverse vliegvelden te verspreiden. Voor deze toch eenvoudig lijkende missie was elk toestel volledig bewapend met een mix van R-27 en R-73 lucht-luchtraketten en was het ingebouwde Gryazev-Shipunov GSh-301 kanon geladen. De kans op een luchtgevecht werd als reëel beschouwd. Het had Leonty ook nerveus gemaakt, maar het zou Borya juist hebben verrast als dit niet het geval zou zijn geweest. Het was een probleem dat hij makkelijk de baas kon blijven. Waar hij veel meer problemen mee ondervond was het vinden van voldoende mannen en vrouwen voor de verdediging van het land. De glimlach vervaagde.
Het stond de kolonel tegen, maar in de buitenwijken van de hoofdstad was een oplossing te vinden. Honderden straatkinderen probeerden hier te overleven, vaak in mensonwaardige omstandigheden. Het zou een aantal problemen op militair gebied tegelijk verhelpen, als ze deze kinderen konden rekruteren. Ook kinderen konden worden getraind om met een Kalasjnikov aanvalsgeweer om te gaan, makkelijker te manipuleren, gehoorzamer en de kosten van een kindsoldaat zouden minimaal zijn. De overlast die de straatkinderen veroorzaakten zou eenvoudig ophouden, dan wel tot een aanvaardbaar percentage worden teruggebracht. De president had er begrip voor getoond, maar de secretaresse had tijdens het typen haar lippen stijf op elkaar gehouden. Het was een keuze die Borya zo lang mogelijk had uitgesteld, maar met tegenzin pakte hij de formulieren uit de onderste lade van zijn bureau. Minutenlang staarde hij naar de letters, zonder een woord ervan te lezen. De secretaresse had zonder twijfel alles keurig verwoord. De president had de uiteindelijke beslissing echter aan hem overgelaten en dat had hem slapeloze nachten bezorgd. Na het slaken van een diepe zucht pakte de man een pen om er zijn handtekening onder te zetten. De politie zou instructies krijgen om de jacht op rond zwervende kinderen te openen. Borya voelde zich misselijk worden bij de gedachte aan kindsoldaten, al maakte hij zijn besluit niet ongedaan.

[P_Westdijk]

28 november, Oostzee
Een luchtregiment was bezig om boven internationale wateren brandstof uit een Ilyushin Il-78 tanker over te nemen. Grijnzend keken de Finnen op een veilige afstand vanuit de cockpits van een paar F-18C gevechtsvliegtuigen toe hoeveel moeite de vliegers van de Su-24 jachtbommenwerpers hiermee leken te hebben. Blijkbaar hadden de Russen het tanken in de lucht maar weinig keren geoefend. Te incidenteel zoals spoedig bleek. Een Su-24M aanvalsvliegtuig draaide na verscheidene mislukte pogingen weg van de tanker om naar de basis Siverskoye in het Leningrad militair district terug te keren. Een andere vlieger nam onmiddellijk de vrij gekomen ruimte in en naderde de tanker van achteren om hetzelfde proces te doorlopen, maar met hopelijk voor de vlieger ander resultaat.
De ongelukkige piloot die had gefaald om in de lucht bij te tanken kreeg al spoedig gezelschap van meer in zich zelf teleurgestelde vliegers uit zijn eenheid. Als de Russen de reis toch zouden hebben voortgezet dan hadden de piloten te weinig brandstof overgehouden om nog thuis te komen. Wat er van het regiment over was vloog verder met achterlating van de Il-78. De Finnen wisten niet hoe lastig het was om in de lucht brandstof in te nemen. Binnen hun eigen luchtmacht waren er geen tankers aanwezig. Ze volgden het restant van het luchtregiment op gepaste afstand. Achter hen hervatte de bemanning van de Il-78 het wachten op de volgende dorstige vliegtuigen.
Onderling grappen uitwisselend braken de Finse piloten de achtervolging af, maar vermoedde dat de Russen onderweg waren naar de Republiek Kaliningrad. Zoals ze later ook rapporteerden bij terugkeer op de basis. Wat de officier verwonderde, bij wie de Finse vliegers verslag uitbrachten, was dat deze oefeningen niet in de omgeving van het vliegveld Lipetsk geschiedde, waar onder andere het 968e trainingsregiment was gestationeerd.
Het was echter onmogelijk voor de Finnen om vanuit hun cockpits of in het geval van de officier zijn kantoor de schaal te zien waarop de Russen trainden. De simulators waarover de Russen beschikten waren volop in gebruik, tot de apparatuur het begaf. Deze technische mankementen maakten het te kort aan reeds verouderde simulators nog erger. De instructeurs maakten lange dagen, waarvan de overuren nooit uitbetaald zouden worden, maar zelfs zij waren met te weinig in aantal om de paraatheid van de gehele Russische luchtmacht naar een hoger niveau te helpen. De eisen waaraan plotseling elk luchtregiment moest voldoen waren te hoog en de tijd te kort om er verandering in aan te brengen. Officieren die hun baan niet wilden riskeren bevestigden volmondig tegen hun superieuren dat de Russische luchtmacht gereed was voor elke taak die op hen lag te wachten. Onder het officierskorps waren natuurlijk ook eerlijke officieren, maar naar hen was niemand bereid te luisteren. Deze boodschappers van slecht nieuws werden genegeerd of tot zwijgen gebracht. Plotselinge overplaatsingen maakten duidelijk hoe het systeem met deze mensen omging. Er was geen plaats voor diegenen die de stempel van rebel kregen. Ongeacht of ze nu gelijk hadden of niet. Zo was het jaren eerder ook veteranen uit de oorlog boven Afghanistan vergaan. Het riep herinneringen bij diegenen op die nog altijd bij de luchtmacht werkten. Vaak in posities waarin ze ditmaal wel in staat waren veranderingen aan te brengen, maar zelfs als dezelfde mensen begrip toonden voor de initiatieven van militairen lager in rang was de uitkomst niet altijd die zij allen ook voor ogen hadden.

[P_Westdijk]

6 december, regeringsgebouw
Het humeur van de kolonel was zichtbaar verbeterd na het vernemen van het laatste nieuws uit de Russische Federatie en hij wilde de opperbevelhebber er deelgenoot van maken. "Elke tegenslag die de Russen ondervinden is in ons voordeel, meneer de president. Het ziet er steeds beter voor ons uit."
De luchtmacht hield na een tweede bekend geworden ongeluk in evenzoveel maanden in Oost-Siberië alle MiG-29 gevechtsvliegtuigen tijdelijk aan de grond. Het was nog onduidelijk waarom, maar Borya vermoedde technische problemen, zoals RIA Novosti gisteren bekend had gemaakt. De piloot van de betreffende MiG-29 was omgekomen tijdens zijn poging om te voorkomen dat het toestel op een 700 meter verderop gelegen huis zou storten. Een team van experts en een mobiele forensisch laboratorium onderzocht het ongeluk, maar tegelijk was ook bekend gemaakt dat de lage temperatuur het onderzoek bemoeilijkte. Borya ging ervan uit dat het nog wel verscheidene dagen en misschien wel weken zou duren voor het gestarte onderzoek was afgerond. Daarna moesten alle MiG-29's nog een grondige inspectie hadden ondergaan en dat zou ook de nodige tijd kosten. Bovendien was er ook een onderzoek gestart naar de gevolgde procedures binnen het 120e luchtregiment jagers en eventuele overtredingen van het vluchtreglement.
"Waar baseer je dit op?", vroeg de president wat wrevelig.
Shurik had voor de bevelhebber van PVO-Strany was binnengekomen andere berichten ontvangen en geen van allen waren goed voor zijn rust geweest. Waar hij dringend behoefte aan had was een optimistisch iemand, die hij kon geloven. Helaas was de kolonel niet de man waar de president behoefte aan had.
"Sinds de val van de Sovjet-Unie heeft de Russische Federatie nauwelijks nieuwe MiG-29 jagers aangeschaft en dus zijn deze toestellen al aardig op leeftijd. Het meeste geld voor modernisering is bovendien opgemaakt aan jagers van het type Su-27 en MiG-31. Het betekend dat de Russische luchtmacht een paar honderd gevechtsvliegtuigen minder heeft om tegen ons in te zetten."
Het was inderdaad goed nieuws, maar voorlopig sloeg de balans nog steeds door in het voordeel van de Russische Federatie. "Denk je dat we nu een kans maken als ik het niet in de hand kan houden?"
"Nee, meneer. We zullen ons volledig voor het land inzetten, maar u kunt geen wonderen van ons verwachten."
"Ik zou me beter hebben gevoeld als je gewoon ja zou hebben geantwoord."
"Zou u me dan hebben geloofd?"
"Nee, ik ben een realist, maar ik blijf wel hopen."
"Wat we nodig hebben is tijd en ik betwijfel of de Russen bereid zijn om ons deze te geven. Als ze een landing op onze kust uitvoeren dan staan er tussen hen en ons maar een paar soldaten."
De president knikte met een bezorgd gezicht. Hij wist dat dit letterlijk het geval was.
"Heb je een idee over hoe we aan meer tijd kunnen komen?"
"Het zal u niet aanstaan, meneer, om het te horen."
"Wacht eerst mijn mening maar eens af", bromde Shurik. Helaas moest hij de officier, na aandachtig geluisterd te hebben, gelijk geven. Hij had inderdaad meer dan alleen gemengde gevoelens over het plan dat de kolonel opperde.

[P_Westdijk]

10 december, Destroyer Bespokyoni
Kapitein Trepichnikov had een hekel aan politiek. Hij had zich lang geleden al voorgenomen om gewoon alle bevelen op te volgen, maar voor het eerst sinds jaren twijfelde hij aan deze beslissing. Het handhaven van de blokkade vergde het uiterste van zijn onervaren bemanning, nu ze langer op zee moesten verblijven dan voorheen. Al begon er wel een zekere gewenning op te treden. Er waren versterkingen gearriveerd van de Noordelijke vloot, maar het had ook zijn eigen problemen met zich meegebracht. Voornamelijk onenigheid tussen stafofficieren van de verschillende vloten over de te volgen strategie, maar voorlopig meden de schepen van beide vloten de territoriale wateren van de Republiek Kaliningrad. Tot er een schip op radar werd gesignaleerd in de Straat van Baltiysk. De kapitein hoorde om zich heen verscheidene mensen kreunen. Allemaal vreesden ze het ergste. Gespannen vroeg de Rus zich af wat er van de marine werd verlangd. Politiek gezien konden ze zich geen blokkadebrekers veroorloven.
De destroyer van de Sovremenny-klasse veranderde op zijn bevel van koers en de escorte volgde. De bemanning haastte zich om de gevechtsposten te bemannen. De kapitein luisterde hoe afdeling voor afdeling zich meldde, dat ze gereed waren. Alle deuren zouden worden gesloten om het schip in talloze compartimenten te verdelen. Kleine werelden op zich, waar de driehonderd en vijftig bemanningsleden hun taak zouden verrichten. Allemaal hopend dat een voltreffer niet het deel van het schip zou raken waar zij hun werk deden.

1122e commando- en controlecentrale
Twijfel had Shurik Vladimir Milivich in zijn onzichtbare greep gekregen. De president kon de redenen om goedkeuring aan deze operatie te verlenen op zijn vingers aftellen en daarom na lang aarzelen er uiteindelijk mee ingestemd. Hij had begrip voor de motieven van de militairen, maar hij moest ook denken aan de gevolgen voor de betrokken geraakte burgers. De Russische oorlogsschepen konden met gemak het uitgevaren vissersschip met granaten, raketten of torpedo's in de grond boren, zonder zelf een schrammetje op te lopen. Het schip voerde geen enkel wapen voor zelfverdediging met zich mee en de lading van zeemijnen was uitermate kwetsbaar voor een voltreffer. Het waren in feite tonnen aan explosieven in een beperkte ruimte. Als het werkelijk zo ver zou komen dan was hij wel de opdringerige journalisten uit het buitenland kwijt. Deze waren op uitnodiging massaal aan boord gegaan van het vaartuig, om de wereld getuige te laten van de Russische reactie op deze regelrechte provocatie. Shurik glimlachte bij de teleurstelling, die ze spoedig zouden ervaren als er niets gebeurde. Iets waar hij slechts op kon hopen. Over de vissen en andere dieren maakte hij zich nog het minste zorgen. Het water voor de kust was zo vervuild door de voortdurende lozing van industriële afvalstoffen dat er voor vissers maar weinig eetbaars te vinden was. Van de kant van Greenpeace en andere organisaties voor het milieu verwachtte hij dus weinig tegenstand te ondervinden.
Om de operatie van afstand te kunnen volgen was hij naar de 1122e commando- en controlecentrale vertrokken. Hier waren nog altijd mensen aan het werk om de centrale beter te laten functioneren. Als er iets met het 790e commando- en controlecentrale mocht gebeuren, dan moesten de hier werkzame officieren de leiding overnemen. Militairen waren getraind om van het ergste uit te gaan en daar plannen voor te maken. Het gaf de president een veilig gevoel om omringd te worden door geüniformeerde mensen, die wisten wat ze deden. Hij keek naar een scherm, waarop schepen in diverse kleuren waren aangegeven. Het had voor hem iets van een alwetend oog. De militairen waren beter van de beperkingen ervan op de hoogte, maar ze hadden het te druk om de opperbevelhebber tekst en uitleg te geven.
"Meneer de president, ze zijn begonnen met het leggen van mijnen."
"En?"
Het bleef even stil. Shurik besefte dat de ander zijn vraag niet begreep, hij kon het van diens gezicht aflezen.
"Het kost tijd om het mijnenveld te voltooien, meneer", antwoordde de officier voorzichtig.
"Laat maar."
De officier knikte en keerde weer naar zijn post terug. De president liet het hoofd hangen. Het was eigenlijk ook een onzinnige vraag van hem geweest. Als het vissersschip was beschoten, dan konden ze geen mijnen meer aan het leggen zijn en had de bemanning een noodsignaal verstuurd.

Destroyer Bespokyoni
De kapitein ontspande zich moeizaam. Het als een vissersschip geïdentificeerde vaartuig had de territoriale wateren niet verlaten. De Kaliningraders waren in plaats van te pogen door de blokkade heen te breken mijnen aan het leggen. De kapitein voelde zich echter gehouden aan de letters van zijn orders en liet zonder in te grijpen de Kaliningraders begaan. De destroyer was opnieuw van koers veranderd. Al waren de geschutstorens op het voor- en achterschip gedraaid om het doel in het vizier van de AK-130-MR-184 kanonnen te houden. Geen van zijn officieren had hier commentaar op. Ook vanaf andere oorlogsschepen bleven de Russen passief toekijken. Zonder ondersteuning van mijnenvegers en mijnenjagers konden ze nu een amfibische landing op de kust van de Republiek Kaliningrad wel vergeten. De militairen namen er genoegen mee. Blij dat een confrontatie was uitgebleven. Voor de diplomaten echter was het pas begonnen. De aanwezigheid van zeemijnen vormde een bedreiging voor de commerciële belangen van alle aan de Oostzee grenzende landen. De Russen zouden daar iedereen van proberen te overtuigen om de publieke opinie zich tegen de Republiek Kaliningrad te laten keren.

[P_Westdijk]

11 december, grensovergang
Met een tot enkele weken geleden voor de Kaliningraders nog onvoorstelbare tolerantie keken de Poolse grenswachten naar de passerende voertuigen. Slechts een enkeling pikten ze er nog uit voor een nader onderzoek. Pjotr keek naar de ongelukkige voor hem die van de weg af werd gedirigeerd en stak in het voorbij gaan een hand op. De stugge grenswachten groette niet terug. In het verleden had hij regelmatig over deze weg gereden om goedkope wodka en sigaretten naar Polen te smokkelen. Hij was werkeloos geweest en moest toch zijn gezin onderhouden. De overgangsregering had hem werk verschaft, samen met een uniform en een wapen. Nu hij echter met verlof was deed hij hetzelfde als voorheen. Als soldaat verdiende hij te weinig om zijn gezin van te kunnen onderhouden en met de hoge prijzen had hij geen keuze. Het enige verschil was dat hij nu ook op de terugweg de kofferbak vol had zitten. De oorlog dwong de overgangsregering tot het rantsoeneren van producten waar spoedig een zwarte markt voor ontstond. Naast de aan alle officiële regels voldane economie, waar de belastingdienst van op de hoogte was, bestond er hier ook een schimmige versie van. Zij aan zij opererend en het land draaiende houdend. Eentje waarvan iedereen het bestaan kende, maar het tegelijk ook ontkende. Pjotr had er geen moeite mee. Hij moest aan zijn gezin denken. De kinderen moesten gevoed en gekleed worden. Daarvoor zou hij boodschappen gaan doen bij supermarkten van Biedronka en Lidl. Daarnaast moest de huur worden betaald en zijn vrouw stelde natuurlijk ook eisen. Voor het verlof voorbij was wilde hij nog een paar keer de grens oversteken. Nieuwsgierig keek hij naar een aantal vrachtwagens. Het waren oudere typen, waar de strijdkrachten in het verleden gebruik van hadden gemaakt. De voertuigen waren heel recent van een andere kleur voorzien. Het was niet bepaald op een professionele wijze gebeurd. Hier en daar was de onderliggende verflaag nog zichtbaar. Pjotr vermoedde dat het was gebeurd om ze civieler te laten lijken. Hij vermoedde dat ze uit de depots kwamen, maar nieuwsgierige vragen hierover hield hij voor zich. De kaal geschoren chauffeurs en de blik in hun ogen weerhielden hem ervan. Hiervoor moesten de betrokken mensen de onontbeerlijke steun van de overgangsregering hebben ontvangen. Het zou hem in ieder geval niet verbazen. Wat hij op kleine schaal deed, gebeurde hier op een veel grotere schaal. De maffia was immers overal aanwezig. Hij vreesde de verschillende criminele organisaties en was er tegelijk jaloers op. Deze mensen hadden genoeg geld om uit te geven en vaak aan iedere arm een aantrekkelijke vrouw. Het was iets om afgunstig op te zijn, maar het bijbehorende geweld had Pjotr altijd af doen schrikken. Ook al hanteerde hij sinds kort zelf een wapen.
Om het aan de politie te rapporteren kwam geen moment bij hem op. Pjotr meed hen, net zoals hij uit de weg van de maffia probeerde te blijven. Al te vaak was hij door corrupte agenten aangehouden en was hem daarbij geld afgetroggeld. Hij was slechts een gewone man, zonder invloed en betaalde dan ook elke keer. Al was hij beter af dan aangehouden toeristen, deze moesten vaak veel meer afdragen. Het vakantieseizoen was echter voorbij.

[P_Westdijk]

Hotel Paraiso
Al meteen na binnenkomst bespeurde Sander de nervositeit bij de receptioniste. Ze keek van hem naar een man op een stoel en weer terug, voor er een begroeting over haar lippen rolde. Sander stopte met neuriën. Hij had vandaag weer door de straten van Kaliningrad gezworven. De stad bleek veelbelovender te zijn dan hij vooraf had gedacht. Vandaag had hij een aantal vervallen gebouwen op de camera vast gelegd. Alleen door onverschilligheid leken deze aan de sloopkamer te zijn ontkomen. Een enorm contrast met de wijken waar nieuwbouw plaats vond. Ook was hij achter iets opmerkelijks gekomen. De stations hanteerden andere aankomst- en vertrektijden dan ze aangaven. Het had niets met zijn horloge te maken gehad, maar ooit had iemand beslist dat deze tijden overeen moesten komen met de tijd in Moskou en daar liepen ze een uur voor. Het betekende dat de trein die om kwart over drie zou vertrekken dit al om kwart over twee had gedaan. Het maakte zijn pijnlijke voeten meer dan goed. Het fascineerde hem, maar de stad had momenteel alle charme voor hem verloren. Vanuit zijn ooghoek zag hij de man overeind komen en naar hem toe komen.
"Meneer Sol?"
Het was hem wel duidelijk dat het een overbodige vraag was. De man wist precies wie hij was. De receptioniste had zijn naam zorgvuldiger uitgesproken dan normaal het geval was.
"Ik spreek geen Duits", verklaarde hij in het Engels. "En u bent?"
De man haalde een badge te voorschijn, maar zag de buitenlander daar slechts een korte blik op werpen. Schijnbaar weinig onder de indruk van het bewijs van autoriteit, dat de agent in zijn hand hield. Duitse toeristen reageerden hier heel anders op en toonden zich bijzonder meegaand. Nadat hij zijn naam en functie had verteld, die hij bij de politie vervulde, zag hij de buitenlander zich naar de receptioniste wenden.
"Mag ik mijn sleutel, alstublieft?"
De vrouw reikte hem de sleutel aan.
"U spreekt Russisch?", vroeg de agent verbluft.
"Gebrekkig", verklaarde Sander. "Wat wilt u van mij?" Hij dacht de reden voor de komst van de agent wel te weten. Onbewust moest hij de aandacht op zich zelf en zijn camera hebben bevestigd. Misschien zagen ze hem wel voor een journalist aan, maar hij had geen perskaart.
"Ik wil u verzoeken met mij mee te komen."
"Word ik ergens van beschuldigd?"
De agent haastte zich om dit te ontkennen. Het ging veel moeilijker worden dan hij had verondersteld.
"In dat geval zie ik geen enkele reden om met u mee te gaan."
De receptioniste keek naar de mannen. Het was de Nederlander die de gespannen stilte verbrak door haar te bedanken voor het overhandigen van de sleutel, voor hij naar zijn kamer vertrok. De agent trok zonder te vragen de telefoon op de balie naar zich toe. Hij zag er alles behalve blij uit. De receptioniste liet hem maar begaan.
"Ga weg."
Hij zag niet hoe de vrouw haar tong naar hem uitstak, voor ze naar de keuken verdween. De receptioniste had een weinig positieve mening over de politie in het algemeen, die door veel van haar landgenoten werd gedeeld. Bij de deur was ze blijven staan wachten tot de agent vertrok. Opgelucht keerde ze naar de receptie terug, maar werd door het alerte personeel al snel op de hoogte gebracht dat de agent nog altijd in de directe omgeving van het hotel was. Hij keerde een uur later zelfs terug, in aanwezigheid van een andere man. Deze zag er niet bepaald uit als een agent.
"In welke kamer verblijft hij?", vroeg de agent.
"Nummer drieëntwintig", vertelde ze met tegenzin.
De beide mannen liepen de trap op, de houten treden kraakten onder de schoenen. De receptioniste keek het tweetal met gemengde gevoelens na. De verleiding was groot om de Nederlander te waarschuwen, maar ze zou zich zelf er onherroepelijk mee in de problemen brengen en dat was de vreemdeling haar niet waard.
Het duurde langer dan ze verwacht had voor de mannen weer verschenen en ditmaal verkeerde de Nederlander in hun gezelschap. Hij zag er even nieuwsgierig uit als zij zich voelde.
"Even mijn sleutel afgeven." Sander liep naar de receptie om de sleutel aan de vrouw te overhandigen. Ze nam het met een knik in ontvangst. "Ik check nog niet uit." Het waren voorlopig de laatste woorden, die hij uit zou spreken. Buiten stond een auto met chauffeur te wachten. De man die eerder zijn badge had laten zien bleek niet met hen mee te rijden. Het luchtte Sander enigszins op. De rit zelf verliep in stilte, maar leidde hem naar Dm. Donskogo St. 1. In een weinig imponerend gebouw was de regeringsleider van de Republiek Kaliningrad gehuisvest. Hij wist het nog niet, maar een functionaris van de overgangsregering zou in zijn werkkamer de toerist op doorreis een opmerkelijk voorstel doen, die de Nederlander zou doen besluiten zijn vertrek nog langer uit te stellen.

[-Maaike-]

Oeps, liep iets meer achter dan de gebruikelijke vier stukjes Maar ik ben weer bij
Leuk vervolg weer en zeker nu Sander weer meer aan bod komt! Ik kijk uit naar zijn persoonlijke chauffeur ^_^

Ga zo door!

[P_Westdijk]

Elke reactie is welkom, ook als het wat later is. Is de chauffeuse een favoriet van je? Bedankt weer voor het langskomen.

========================================================================================

13 december, regeringsgebouw
Shurik Vladimir Dostrovalyn klopte de naast hem staande buitenlandse vrijwilliger bemoedigend op de schouder, maar het nam de spanning van de Nederlander niet weg. De toerist had zich meegaander opgesteld, dan was aangenomen. Al had hij wel zijn zorgen over het verlopen van het visum uitgesproken, maar de president had beloofd zijn ambtenaren zich er om te laten bekommeren. De bureaucratie omzeilend, waar anders de Nederlander zich door heen moest zien te worstelen om dit gedaan te krijgen. "Als dit voorbij is kan ik zelfs na afloop van je dienst een paspoort voor je regelen."
Sander grijnsde kort. Hopend dat de man slechts een grapje maakte. Met een aantrekkelijke financiële compensatie in het vooruitzicht had Sander ingestemd zijn verblijf in het land nog langer te rekken. Hij hoefde daarvoor niet langer zijn eigen bankrekening te plunderen. Het verkoop van opnamen van omhoog vliegend lichtspoormunitie in het nachtelijk duister stagneerde al snel na de eerste weken en betere opnamen had hij nog niet kunnen maken. Daarvoor werd wel van hem verlangd dat hij voor even een uniform droeg. De laatste keer dat een Nederlander een Russisch gevechtsuniform had gedragen was alleen nog in geschiedenisboeken terug te vinden. Al durfde Sander zich niet te vergelijken met deze landgenoten.
Het was merkwaardig voor hem hoe makkelijk de Kaliningraders zich dat allemaal hadden voorgesteld. In Nederland zou de verkleedpartij direct allerlei vragen bij de betrokken instanties hebben opgeroepen. Waarschijnlijk zouden er dan vergaderingen zijn belegd om deze punten aan te kaarten en de problemen uit te spreken. Hier ging het heel anders. Vooraf was hem meegedeeld dat de Russische strijdkrachten open stonden voor burgers zonder een Russische nationaliteit en dat gebruik had de overgangsregering overgenomen. Voor het gemak werd verzwegen dat dit alleen gold voor burgers uit het Gemenebest van Onafhankelijke Staten. De enige beperking die deze vrijwilligers werd opgelegd, was dat ze niet mochten dienen in eenheden met een geheime status.
De grootste verrassing voor vandaag bevond zich in het vertrek, waar Shurik hem in eigen persoon naar toe had geleid. Hij werd aan de aanwezige fotografen en cameramensen voor gesteld als een Nederlandse vrijwilliger. Geschrokken dat zijn nationaliteit aan de media was vrij gekeken werd hij verblind door flitsende fototoestellen, waardoor de schrik naar de achtergrond verdween. Vervolgens bekeek hij met beroepsmatige interesse de camera's. Een oudere vrouw met een recorder in de hand keek hem aan, maar wat ze zei verstond hij niet. Het woordenboek had hij op aandringen van de president op een hoge, houten kast in de gang achter moeten laten. Hij ging ervan uit dat een werkster hier niet snel zou kijken bij het schoonmaken.
"Ze vraagt naar uw achternaam", fluisterde de president in het Engels.
Sander kneep zijn ogen half dicht. Hij begon te vrezen voor de complicaties. "Sander Sol", antwoordde hij kortaf.
Sander salueerde, draaide zich om en marcheerde het vertrek uit. Hij had het tot vervelens toe moeten oefenen onder toezicht van een strenge, gepensioneerde officier. De oude man was als instructeur zo enthousiast geweest dat hij het gedurende een hele dag had volgehouden om de buitenlander allerlei onverstaanbare, in het begin althans, orders toe te brullen. Al was het ook heel goed mogelijk dat dit beter betaalde dan zijn baantje bij KD Avia. Op de gang aangekomen dacht Sander het eindelijk achter de rug te hebben, maar hij werd terug gestuurd voor nog meer opnamen. Waar hij zuchtend gehoor aan gaf. Hij had door zijn ervaringen in de studio beter moeten weten. Het beloofde een lange dag te gaan worden. Het woordenboek bleef onaangeroerd op de kast liggen.

[P_Westdijk]

Kaliningrad
De balans tussen de strijdkrachten van de Russische Federatie en de Republiek Kaliningrad sloeg ver door in het voordeel van de eerst genoemde land. Het had natuurlijk zijn beperkingen, maar zelfs in de huidige staat was een nederlaag voor de Russen ondenkbaar. Het was een wetenschappelijk gegeven, dat met kleurrijke statistieken kon worden weer gegeven en waar niemand om heen kon. Zelfs de paar mensen die getracht hadden om hem van advies te voorzien wisten hier geen draai aan te geven om er politieke winst uit te kunnen slaan. Het had Shurik voor het blok gezet en hem er tenslotte toe gezet om bijna alle afspraken in de agenda te laten verzetten. Hij kon beter nadenken zonder andere mensen in de buurt te hebben. Voor deze keer had hij de televisie uit gezet. De dagelijkse demonstraties in de straten van de hoofdstad vertelden hem hetzelfde nieuws. Een meerderheid van de Kaliningraders had geen wetenschappelijke achtergrond, maar ook zij beseften de zinloosheid in een voortzetting van het conflict met Rusland. Ongehinderd door de politie schreeuwden de demonstranten leuzen, droegen spandoeken met zich mee of zwaaiden met vlaggen van verschillende nationaliteiten. Het was meer geworden dan Shurik momenteel verdragen kon. Plotseling sloeg hij met zijn gebalde hand op het blad van zijn bureau en verdroeg de pijn met een gelaten gezicht. Misschien moest hij de persconferentie, de enige afspraak, die hij had laten staan, ook verzetten. Over zijn pijnlijke hand wrijvend staarde hij door het raam naar buiten. Het koude weer was zijn enige vriend geworden. Het had er voor gezorgd dat er minder demonstranten de straat op waren gegaan. De president hield op met wrijven. "Waarom ontkennen?", vroeg hij zich zelf. Hij drukte op de intercom om de secretaresse met pen en papier te laten komen. Eindelijk had Shurik een manier gevonden waarop hij op een opportunistische wijze gebruik kon maken van de situatie, omdat ontkennen gewoon geen enkele zin had.
Hij schreef vrijwel geheel zelf zijn eigen toespraak. Wat hij aan de secretaresse over liet was het corrigeren van de woordkeuze. Haar twijfel over wat hij met de media wilde delen, legde hij naast zich neer. "Ik weet hoe het klinkt. Het is een gok."
De vrouw knikte en vroeg zich in stilte af of de opvolger van de president haar als secretaresse zou behouden. Wat Shurik als een gok betitelde, beschouwde zij als een regelrechte politieke zelfmoord.
"Hoe lang heb ik nog?"
"Nog een halfuur."
"Laat me tot het tijd is nog even alleen."
Shurik zag de vrouw naar het bureau lopen waar een aantal stropdassen lagen. Ze koos er eentje uit met een bloedrode kleur. Zonder een woord te zeggen knoopte ze deze om zijn hals, voor ze de werkkamer verliet. De president staarde naar de klok. Hij had de tijd niet in de hand. Evenmin als de reacties van de mensen, die ongetwijfeld op zijn woorden zouden volgen.
"Kom aan land", klonk het uitdagend uit de mond van de president, voor hij recht in de camera keek, "en ik beloof je dat met de bezetting van Kaliningrad de doos van Pandora geopend wordt."
Het waren de enige woorden van een toespraak, die niet aan de bevolking van de Republiek Kaliningrad waren gericht. Later bleken ze zelfs de hele redevoering naar de achtergrond te verdringen. Keer op keer werden ze herhaald door de media, in zowel het binnenland als over de grens.

[P_Westdijk]

20 december, Moskou
De man staarde naar de monitor. Minuten geleden had hij al de laatste punt in het artikel gezet. De redacteur van RIA Novosti zou er natuurlijk nog een laatste blik op werpen. Misschien zou hij er tevreden over zijn, maar de man zelf was dat beslist niet.
"Moskou. Negentien december", las hij op.
Het stond onder de schreeuwende kop van vetgedrukte en uitvergrootte letters van het artikel.
"Een Russische Su-24M tactische bommenwerper is afgelopen vrijdag, in de buurt van de zuidwestelijke Russische stad Voronezh, neer gestort. De woordvoerder van de luchtmacht verklaarde dat de beide vliegers tijdig het toestel konden verlaten en ongedeerd zijn gebleven."
De man begon in de chaos op zijn bureau te zoeken naar de naam van deze woordvoerder. Hij had de neiging ontwikkeld om op elk beschikbaar papier aantekeningen te maken, maar na de uitwerking van een artikel op het bureau te laten liggen. Langzaam begon het zich op te hopen en nu ondervond hij de gevolgen ervan. Hij gaf het al snel op. De naam van de officier deed er eigenlijk ook weinig toe.
"Het ongeluk vond plaats om 13:34 Moskou tijd. Het vliegtuig raakte acht en dertig kilometer van de stad de grond. Er is geen schade aangericht en er zijn geen slachtoffers te betreuren. Kort na het ongeval heeft de Russische luchtmacht tijdelijk alle vluchten voor de Su-24M opgeschort, tot de oorzaak van het incident is achterhaald." De man stopte met oplezen. Er was hem nog een andere mogelijkheid te binnen geschoten en keek snel onder het bureau en toen er naast. "Ah, daar ben je."
Hij raapte het papier op. Op de achterzijde van een bon stond een naam genoteerd. De man trok het toetsenbord dichter naar zich toe en begon een wijziging in het artikel aan te brengen.
"Kort na het ongeval heeft kolonel Vladimir Drik, de officiële woordvoerder van de Russische luchtmacht, meegedeeld dat tijdelijk alle vluchten voor de Su-24M zijn opgeschort, tot de oorzaak van het incident is achterhaald." Het klonk voor zijn gevoel al veel beter.
"Een bron in het Russische ministerie van Defensie zei dat volgens voorlopige gegevens de crash werd veroorzaakt door een storing in het besturingssysteem van het vliegtuig, waarna de bemanning besloot het toestel te verlaten besloot."
De rest van het artikel bestond uit informatie over de Sukhoi Su-24, waar de man maar weinig aandacht meer voor had. Het gevechtsvliegtuig was al zolang in dienst bij de Russische luchtmacht, dat het algemeen bekend was bij het Russische publiek. Niemand keek er meer van op als een vliegtuig van een dergelijk oud ontwerp ergens in het uitgestrekte gebied van de Russische Federatie neerstortte. Wat hem veel opwindender leek om over te schrijven was de luchtoorlog, die aan de gang was. Er waren nog geen slachtoffers bij te betreuren, maar provocerende grensincidenten kwamen met terugkerende regelmaat voor. Hier werd opmerkelijk weinig aandacht aan besteed en de keren dat het wel gebeurde was er streng censuur toegepast. Zijn geheime bron in het ministerie, waar hij in het artikel naar verwees, moest er wel meer van weten, maar deze officier koos er steeds voor om alleen vragen te beantwoorden en niets uit zich zelf te vertellen. De man vond het allemaal zo stom, omdat er in het buitenland wel veel aandacht aan werd besteed. Het voedde de publieke opinie meer dan veel regeringsfunctionarissen voor mogelijk hielden. Het was een frustrerende ervaring om te zien hoe verkeerd zijn land de media benutte. Volgens een opiniepeiling werd in steeds meer huishoudens op buitenlandse televisiekanalen afgestemd om te kunnen achterhalen wat er echt aan de hand was. Als het op deze manier doorging dan raakte de regering nog zijn gehele geloofwaardigheid kwijt. Iets wat hem zorgen was gaan baren.

[P_Westdijk]

omgeving van Gvardeysk
De routinematig geworden onverschilligheid waarmee de Russen verkenningsvluchten uitvoerden boven de Republiek Kaliningrad was een dankbaar onderwerp voor de media. Het werd uitgebreid in de kranten beschreven en op de televisie besproken door presentatoren met in hun programma's uitgenodigde deskundigen. Gekleineerd had de president het gevoel geen andere keuze te hebben dan zich voor hulp naar het buitenland te wenden, als hij hier daadwerkelijk verandering in wilde brengen. In dit geval een buurland, dat al langer elke stap dat door de Russische Federatie werd gezet argwanend in de gaten hield. Shurik hoopte gebruik te kunnen maken van de Poolse houding ten opzichte van de Russen.
Het koste de mannen zichtbaar moeite om niet in de maat te gaan lopen. De civiele kleding kon niet verhullen dat de groep Polen, ondanks hun visum voor toeristen, zonder een enkele uitzondering militairen waren. Allen afkomstig van het 78e luchtverdedigingsregiment in Mzerzyno. Bij deze eenheid hadden ze kennis vergaard en ervaring opgedaan met de S-200WE grond-luchtraketten. Iets waar het de Kaliningraders geheel aan ontbrak en waar zij heel graag verandering in zouden willen brengen. Het bood de Polen de unieke kans om wat zij zelf eerder van de Russen hadden geleerd nu tegen de vroegere leermeesters in de praktijk te gaan brengen. Het was een gelegenheid dat slechts weinigen aan zich voorbij hadden willen laten gaan, waardoor een meerderheid van de vrijwilligers teleurgesteld had moeten worden. In kleine groepjes waren de Polen met een ditmaal voor de Russische bureaucratie verbazingwekkend snel geregeld visum het land binnen gelaten. Ze moesten zelfstandig naar Gvardeysk afreizen. De bewegingen van de vrijwilligers werden door paranoïde agenten van de Kaliningradse inlichtingendienst gade geslagen en gerapporteerd. Ook de Russen hadden in de loop der jaren een bepaalde houding tegenover het Poolse volk en buitenlanders in het algemeen ontwikkeld, dat maar moeilijk was te veranderen.
Centraal in het land gelegen waren twee van de drie nog actieve batterijen met grond-luchtraketten van het verouderde type S-200D gepositioneerd. Door de NAVO aangeduid als SA-5c. Deze grond-luchtraketten waren oorspronkelijk in de Sovjet-Unie ontwikkeld voor de onderschepping van Lockheed SR-71 verkenningsvliegtuigen. De Kaliningraders werden nu met een vergelijkbaar probleem geconfronteerd. De MiG-25RB was kleiner van formaat dan de Amerikaanse Blackbird, maar het toestel presteerde uitstekend op grote hoogten. Daar waar de Russen zich onaantastbaar waren gaan wanen door het uitblijven van enige gevaarlijke reactie van de kant van de Kaliningraders. De artilleriegranaten van het S-60 luchtdoelgeschut explodeerden ver beneden hen, op een hoogte van maximaal zesduizend meter. De granaatscherven veroorzaakten meer schade op de grond dan in de lucht.
De Polen gingen met hulp van de Kaliningraders hier verandering in brengen, zodra het bevel er voor zou worden gegeven. De nieuwe commandant had tijdens de kennismaking deze woorden uitgesproken tegen de Kaliningradse kolonel. De Pool was een veteraan uit de Koude Oorlog, maar inmiddels had zijn land partij gekozen voor de vroegere tegenstanders. Het kon op zijn volledige instemming rekenen. De man kon nauwelijks wachten tot het conflict zou ontvlammen tot een echte oorlog. Het was in zijn ogen een win-win situatie, omdat de Kaliningraders voor hem nog steeds Russen waren. Hoeveel bloed er ook zou vloeien, er zouden hoe dan ook Russen sneuvelen.

[P_Westdijk]

790e commando- en controlecentrale
De 5N64S battle management radar had onder gunstige omstandigheden een bereik van 300 kilometer en deze omstandigheden werden op Wach-Berge bereikt. De radarstralen bestreken het luchtruim boven de gehele republiek. De radaroperateurs waren zelfs in staat vliegtuigen boven Polen, Litouwen, Wit-Rusland, Letland en de Oostzee te signaleren. Op het moment was vooral het laatste van belang. De Russische luchtmacht kon zich geen politiek incident permitteren, wat ongetwijfeld het geval zou zijn als een gevechtsvliegtuig het luchtruim van een NAVO lidstaat binnen drong. De Russische politici hadden hier tot vervelens toe bij de militairen op aan gedrongen en hen strenge regels opgelegd. Het bemoeilijkte de taak waar de laatsten zich voor zagen gesteld en vergemakkelijkte de plicht van de verdedigers van de afvallige republiek in belangrijke mate. Alle vliegende objecten boven de Oostzee werden daarom scherp door de Kaliningraders in de gaten gehouden. Civiele vliegtuigen waren inmiddels dit deel van de Oostzeegebied gaan mijden en ook de NAVO bewaarde een veilige afstand. Het werk van de Kaliningraders nog eenvoudiger makend. Het radarsysteem registreerde een eenzaam signaal van een vliegtuig dat zijn identiteit niet prijs gaf en deze informatie werd onmiddellijk doorgegeven.
De informatie bereikte de 183e luchtverdedigingsbrigade. De Poolse commandant nam de bijbehorende instructies met een brede grijns in ontvangst. Eindelijk toonden de Kaliningraders de ballen om hen tegen de Russen in te zetten. Zijn bevelen brachten iedereen onder zijn commando in beweging. De vuurleidingsradarsystemen voorzagen de batterijen van gedetailleerdere informatie, dan met de 5N64S radar mogelijk was. De lanceerinrichtingen draaiden tot de acht ton zware projectielen in de richting stonden, waaruit de vijand werd verwacht. Een laatste waarschuwing voor diegenen die zich nog in de buurt van een lanceerinrichting om dekking te zoeken, schalde uit de luidsprekers. Het was voor de Poolse militairen routine en ging altijd vooraf aan het commando voor lancering. De Kaliningraders volgden het voorbeeld van hun buitenlandse collega's snel.
De kolonel luisterde nog enkele tellen met de hoorn van de telefoon in de hand. Hij had de mislukte onderschepping van een verkenningsvliegtuig gemeld aan de president. De opperbevelhebber bedankte hem en daarna kon Borya de toon horen van een verbroken verbinding. Had hij het zich ingebeeld of had Shurik opgelucht geklonken? De kolonel legde de hoorn op de haak. Hij schudde de gedachte van zich af. Het werd tijd om conclusies uit het militaire fiasco te trekken. Hij wilde weten of en als het zo was wat er bij de Polen verkeerd was gegaan, waarom en vooral wat ze er aan konden doen. De SA-5 grond-luchtraket was in 1960 ontwikkeld voor de onderschepping van bommenwerpers. De kans was groot dat het gewoon niet goed genoeg was om een kleiner en sneller verkenningsvliegtuig neer te halen. De Russen waren nu gewaarschuwd en zouden naar zijn verwachting maatregelen treffen. De volgende keer zou het menens worden. Dezelfde fouten mochten zich dan niet meer herhalen. Waarschijnlijk zou er zelfs geen volgende keer komen voor de verharde locatie vanwaar de raketten waren afgevuurd. De Russen hadden het zelf aangelegd. Borya wist dat op dit moment de Poolse vrijwilligers en Kaliningradse dienstplichtigen druk bezig waren de batterijen te verplaatsen. Alles moest daar weg en er zouden opblaasbare decoys in de plaats voor terug komen, om de vijand te overtuigen dat ze daar nog steeds batterijen van de 183e luchtverdedigingsbrigade hadden gestationeerd. Het werd gepresenteerd als een aantrekkelijk doel, terwijl de batterijen weer spoedig gereed waren om meer raketten af te schieten op diegene die toehapte.

[P_Westdijk]

21 december, 568e luchtregiment
De piloot van de Tu-22M3 ervaarde reeds bij het open gaan van het bommenruim dat de gestroomlijnde romp van de bommenwerper meer luchtweerstand ondervond. De strafexpeditie begon letterlijk op schokkende wijze, naarmate de MKU-6-1 lanceerinstallatie verder zakte. De man achter de yoke wierp een blik opzij naar zijn co-piloot, maar deze keek gespannen naar de instrumenten. De 5N64S radar had hen aangestraald en hun aanwezigheid was dus geen geheim meer voor de Kaliningraders. De handen van de co-piloot rustte eveneens op de aan zijn kant aangebrachte yoke, maar lichtjes om in geval van nood de besturing van het vliegtuig meteen over te kunnen nemen. De co-piloot knipperde het zweet uit zijn ogen weg. De in de kleuren grijs en wit uitgevoerde bommenwerper volgde dezelfde route als de MiG-25RB eerder had gedaan. Misschien zouden ze wel voor een ongewapend verkenningsvliegtuig worden aangezien. De piloot kon het maximale uit de DTRD-NK25 motoren halen, maar zelfs met deze krachtige aandrijving konden ze de maximum snelheid van de MiG-25 niet evenaren. Bovendien paste het ook niet in het plan om de Republiek Kaliningrad te snel te naderen. De bommenwerper had manoeuvreerruimte nodig, maar deze was beperkt boven de kleine kuststaat.
De WSO had het inmiddels overgenomen en de wapenofficier telde hardop de afstand af, waarop hij de meegevoerde projectielen kon lanceren. De overige drie bemanningsleden luisterden gespannen naar de stem over de intercom. De elektronische vervorming gaf de stem iets mechanisch, alsof de Weapon System Officer een robot was.
"Raket één is onderweg."
Knipperend met zijn ogen keek de piloot de kh-15P anti-radarraket na. De vurige staart van de raket verspreidde een verblindend licht. Het was hen geleerd om er niet in te kijken, maar de man kon zich er niet tegen verzetten. Boven Tsjetsjenië had hij al eerder aanvalsmissies uitgevoerd, maar deze bestonden uit bombardementen in de omgeving van de hoofdstad Grozny. Het gebeurde steeds vanaf een veilige hoogte, waar de Tsjetsjenen hen niet konden raken. Hier was het een ander verhaal. Zoals het ook boven Georgië was geweest, daar had de luchtmacht een Tupolev verkenningsvliegtuig verloren aan een grond-luchtraket. Het was een kostbaar verlies voor de luchtmacht en een schok voor de vliegers. Toch hadden ze vandaag geen escorte mee gekregen of andere ondersteunende vliegtuigen. De piloot had er tijdens de briefing eerst om gevraagd en later op aangedrongen, maar de bevelen waren onveranderd gebleven.
De MKU-6-1 lanceerinstallatie roteerde om een volgend projectiel in gereedheid te brengen. Nog vijf vurige bollen vertrokken richting de vijandelijke kust. De Tu22M3 keerde om en de bewegelijke vleugels draaiden verder naar binnen toe, tot ze onder een scherpere hoek weer vast werden gezet. De raketten hadden geen verdere begeleiding nodig en moesten zelfstandig hun doelwit vinden. De piloten zagen de snelheid van de bommenwerper op de meters toenemen. Voor hun gevoel leek het allemaal traag te verlopen. Een vanaf de grond gelanceerde raket kon hen altijd nog achterhalen en dan waren er de jagers nog. Het kanon in de staartkoepel was geladen en gereed voor gebruik. Onderweg had een lid van de bemanning het wapen boven de Oostzee getest, door er een kort salvo mee af te vuren.
"We worden niet langer aangestraald", meldde de WSO.
Het betekende dat de raketten doel hadden getroffen of de Kaliningraders tijdig de radar hadden uitgeschakeld. Zekerheid hierover hadden de Russen niet. Misschien zouden later geplande verkenningsmissies voor meer duidelijkheid hierover kunnen zorgen. Al stelde de vliegers op het moment geheel andere prioriteiten. Het duurde nog lang voor de bemanning tijdens de vlucht naar Rusland zich volledig kon ontspannen. Angstvallig werd alles in de gaten gehouden, want zelfs boven de Oostzee werd een onderschepping door een vijandelijke jager nog als mogelijk beschouwd.

[P_Westdijk]

22 december, territoriale wateren
De globale ligging van het mijnenveld voor de kust van de Republiek Kaliningrad was de Poolse marine bekend. Toch namen de gezagvoerders en bemanningsleden van de oorlogsschepen ORP Mewa en ORP Flaming geen enkel onnodig risico. Deze twee mijnenjagers van de 206FM klasse waren erop uit gestuurd om de route naar het haf vrij te maken van mijnen en andere gevaarlijke objecten, waar de Polen op mochten stuiten. Waarvan de kans bestond dat deze afkomstig waren uit minder recente conflicten, zoals de Eerste en Tweede Wereldoorlog. Gedurende deze oorlogen waren in de Oostzee mijnen gelegd, granaten in het water geplonsd, bommen gevallen en schepen tot zinken gebracht. Over enkele dagen zou er een vrachtschip arriveren met als bestemming Polen. De Kaliningraders hadden er zelf ook baat bij als ze de territoriale wateren van Polen via een schoon geveegde route konden bereiken. Daar zou geen enkel Russische commandant van een oorlogsschip het wagen om een vaartuig te onderscheppen, zonder een conflict met de Europese Unie of zelfs de NAVO te riskeren. Via de territoriale wateren van de Bondsrepubliek Duitsland en Denemarken konden de schepen dan de Russische handelsblokkade omzeilen en zelfs de Oostzee verlaten. Daarom hadden ze vanaf het hoogste niveau hun medewerking aan de Poolse missie toegezegd, zolang alle vergaarde informatie maar werd gedeeld. Van deze medewerking ondervonden de Poolse matrozen aan boord van de mijnenjagers weinig steun, maar de Kaliningraders hinderden hen in elk geval niet en dat werd al als positief ervaren.
Een overvliegende Kamov Ka-27 marinehelikopter maakte wel duidelijk dat de Russen hen argwanend in de gaten hielden. Waarschijnlijk had de Russische marine liever een oorlogsschip gestuurd om zijn aanwezigheid kenbaar te maken, maar het zou ongetwijfeld een reactie van de Kaliningraders hebben uitgelokt. Het zou vijandelijk vuur hebben aangetrokken van de batterijen mechanische artillerie langs de kust. Een paar salvo's en voor de Russen de batterijen konden traceren om het vuur te beantwoorden waren deze al weer van locatie veranderd. Een bijzonder frustrerende ervaring, maar wel eentje waar de Russen wat op gevonden hadden en ze lieten de Polen er getuige van zijn. De helikopter cirkelde om de Poolse oorlogsschepen heen, voor de piloot plotseling van koers veranderde.
Het ging niet onopgemerkt aan de Polen voorbij. Ieder lid van de beide bemanningen, die geen dienst had stond aan de reling. Een met een verrekijker uitgeruste marineofficier ontdekte nu pas dat de andere partij hen ook nauwlettend volgde, maar het gebeurde op een minder opvallendere manier. Hij zag dat de Russische helikopterpiloot de U.A.V. nu dicht genaderd was. Er klonk een geratel. Verrast liet de officier even zijn verrekijker zakken. Tot zover de Pool wist was de helikopter normaal niet met wapens uitgerust, maar hij bracht al snel de verrekijker opnieuw naar zijn ogen. Lichtspoormunitie uit het machinegeweer vloog in een boog onder het onbemande toestel door, om zonder enige schade te veroorzaken het water te treffen. Het leverde al meteen sarcastisch commentaar op van de Poolse getuigen, maar de onbekende schutter corrigeerde zich zelf en richtte nu hoger. Stukken vlogen van de U.A.V. af, voor het als een blad van een boom stuurloos naar beneden dwarrelde om in zee te storten.

[P_Westdijk]

23 december, regeringsgebouw
De president trommelde met zijn vingers op het bureau. Hij had bijgedragen aan de verworven bekendheid van de Nederlandse vrijwilliger, maar het had ook een keerzijde, zoals hij gedwongen was te ondervinden. De Nederlandse regering had, vermoedelijk onder druk van de Russische Federatie, iemand gestuurd om met Sander te praten. Hij kon zich wel voorstellen hoe dit gesprek zou verlopen. De toerist zou spoedig zijn vakantie hervatten, maar wel hier ver vandaan. Nog vandaag waarschijnlijk zou hij naar huis terugkeren, om de kerstdagen bij familie door te kunnen brengen. Hij hoopte dat hij zich zou kunnen concentreren op het gesprek, die de commandant van PVO-Strany had aangevraagd. Al vele malen deze ochtend waren zijn gedachten afgedwaald naar de Nederlander. Soms dwalend door de gangen van het regeringsgebouw was Sander al een bekende verschijning aan het worden. Zonder een echte taak toegewezen te hebben gekregen, behalve misschien dan het dragen van een uniform. Hij was ook vaak met een krant te zien. Tot verwondering van velen uitte de jongere man zelfs kritiek op het beleid van de president, tijdens het moeizaam lezen van de krant. De president had hem hiermee eerder geconfronteerd en tot zijn verbazing had Sander zelfs geen enkele poging gedaan om het te ontkennen of berouw te tonen. Hij had zelfs zijn eigen visie op bepaalde zaken ontvouwd. Het had Shurik doen afvragen wat voor een land Nederland was, als je daar zonder enige problemen de regering kon bekritiseren.
Sander was zich er niet bewust van dat hij in de gedachten van de president was. Al zou hij het wel hebben geweten dan was het maar de vraag of hij hier verandering in wilde brengen.
"Je brengt je land met je aanwezigheid hier in verlegenheid."
Sander had al eerder de uitnodiging om te gaan zitten afgeslagen en nu was hij blij dat hij stond. Al kleurde deze beschuldiging zijn gezicht. Als hij eerst nog welwillend tegenover deze landgenoot was geweest, dan was er nu weinig meer van te merken. "Ik ben één van de zestien miljoen Nederlanders die altijd keurig op tijd zijn belasting betaald. Ik heb me altijd aan de regels gehouden."
De functionaris zwaaide met de voor hem liggende formulieren. Als een echte bureaucraat doof voor de argumenten van de ander. "Het is Nederlandse staatsburgers verboden om volgens de Wet op het Nederlanderschap en het ingezetenschap in vreemde krijgsdienst te treden. Volgens..."
Naar de rest luisterde Sander niet meer, terwijl hij zijn blik afwendde. Hij dacht na terwijl de man de artikelen en paragrafen opdreunde waarin deze regels waren terug te vinden, die hij onbewust had overtreden.
"Ik heb mijn land in verlegenheid gebracht?", vroeg hij, zodra de functionaris een slok water nam en het eindelijk even stil was geworden. De man aarzelde geen moment om het te bevestigen en verder uit te wijden over de neutrale houding van de Nederlandse staat in het conflict. Het conflict werd door de Nederlandse regering als een binnenlands probleem van de Russische Federatie beschouwd, zolang de Republiek Kaliningrad officieel niet werd erkend. Zonder Sander de kans te geven hem te onderbreken met een vraag of een reactie. Sander bracht de man uiteindelijk met een trap tegen de tafel tussen hen in tot zwijgen. Zijn opgekropte ergernis had deze uitlaatklep dringend nodig gehad. Het glas met water viel om en de functionaris kwam haastig overeind om te voorkomen dat er water op zijn nette pak belandde.
"Ik zal jullie een echte reden geven om je zorgen te gaan maken."
Het klonk net zo dreigend als Sander het ook bedoelde. Het was verbazingwekkend hoe onbelangrijk plotseling de Nederlandse nationaliteit voor hem was geworden. Zijn verbintenis met de Nederlandse regering of het koningshuis was eerlijk gezegd nooit zo stevig geweest. Het droeg aanzienlijk bij om zich niet om de gevolgen van zijn beslissing te bekommeren. Gedreven door een idealisme, die Sander altijd ontkende te bezitten. Wie hem kende kon weten dat hij het juist eerder zou wijten aan een sterke behoefte aan wraak. Als een duister facet van zijn persoonlijkheid, dat uit ontelbare vlakken leek te bestaan. Zelfs voor de mensen die hem kenden, maar waarvan slechts weinigen in staat waren hem werkelijk te doorgronden.
De functionaris greep hoofdschuddend naar zijn mobiele telefoon. Hij had verwacht dat het gesprek veel makkelijker zou verlopen. Een onnozele burger imponeren met zijn kennis van de wetgeving, maar het dreigde een fiasco te gaan worden. Het was niet bepaald bevorderlijk voor zijn carrière bij het ministerie van buitenlandse zaken. De schuld daarvoor schoof hij natuurlijk af op Sander. Hij zou hem in het nog te schrijven rapport bestempelen als agressief, koppig, onverantwoordelijk en zonder enig inbeeldingsvermogen. Het moest voldoende zijn om hem tot een paria van de Nederlandse samenleving te maken. Daarna zou niemand hem iets kunnen verwijten. Hij had immers zijn best gedaan om Sander een gunstige uitweg aan te bieden.
De president bedankte de secretaresse die niet had kunnen voorkomen dat de Nederlander zijn werkkamer was binnen gelopen of eigenlijk eerder binnen gestormd. Het laatste was een betere omschrijving. De kolonel voor het bureau had zich verrast, maar ook nieuwsgierig omgedraaid om te kunnen zien wie het had gewaagd om hen te komen storen. De secretaresse trok de deur achter zich dicht. De man had een papier in zijn hand waarvan hij de tekst begon op te lezen. Het was kort, grammaticaal onjuist en met moeite uitgesproken, maar de bedoeling was alle aanwezigen wel duidelijk. Borya keek de president vragend aan. Geïmponeerd door het optreden van de Nederlander.
"Mag ik hem hebben?"
Shurik keek van de kolonel naar Sander en terug.
"Da", antwoordde Shurik, na een keer diep adem te hebben gehaald, "yes", zei hij richting de Nederlander en knikte daarbij overdreven bevestigend. Op het gezicht van Sander verscheen een grijns. Hij mompelde een excuus om het vertrek te verlaten, waar hij werd opgewacht door een boos kijkende secretaresse. Hij wierp haar in het voorbij lopen een onverwachtse kushand toe waar ze zich zichtbaar geen raad mee wist. De grijns op zijn gezicht werd nog breder. Hij had partij gekozen en de gevolgen... Het was vreemd hoe onbelangrijk plotseling alles was geworden waarvoor hij in Nederland had gewerkt. Hij had een keurig leven opgebouwd. Een eigen huis, waarvan het grootste deel van de hypotheek was afbetaald. Niets dan dit ene moment deed er nog toe. Een nooit eerder ervaren roekeloosheid had zich van hem meester gemaakt. Het gaf hem een machtig, bijna bedwelmend gevoel.

[P_Westdijk]

Russische luchtmacht
Vliegtuigen van twee verschillende luchtregimenten zware bommenwerpers hadden ditmaal een route gevolgd, die hen in eerste instantie juist van de bestemming vandaan had geleid. Al klimmend waren ze helemaal om Scandinavië gevlogen om de Republiek Kaliningrad vanaf de andere zijde te naderen. Het element van verrassing uitbuitend om de missie beter te doen verlopen. Voor zowel de Tu-160 als de Tu-95MS bleek dit geen enkel probleem te zijn. Beide typen waren zeer geschikt voor het afleggen van lange afstanden. Al werden ze voor deze missie wel vergezeld van een paar Il-78 tankers. Boven internationale wateren vliegend hadden de bemanningen genoeg tijd om over de missie na te denken. Zwijgend hadden ze op het vliegveld Engels van een veilige afstand toegekeken hoe de vliegtuigen van Kh-555 kruisraketten waren voorzien. Het vertoonde veel overeenkomsten met de eerder plaats gevonden oefening, waarbij de NAVO als tegenstander had gefungeerd. Deze militaire organisatie was al decennia de vijand van Rusland en veel vliegers wisten niet beter. Ze waren ermee opgegroeid om het zo te zeggen. De korte oorlog met Georgië was voor hen dan ook een logische voortzetting van deze politiek. Het land wilde immers lid worden van de NAVO en had van diverse lidstaten en Israël uitgebreide steun ontvangen om de strijdkrachten te moderniseren en uit te breiden.
De schok was dan ook groot toen tijdens de briefing bekend werd dat toestellen van het 121e en 184e luchtregimenten zouden worden ingezet om een vliegveld op Kaliningrads grondgebied uit te schakelen. Waar de motieven van de regering om Georgië binnen te vallen voor hen nog helder waren, werden de redenen om Kaliningrad de oorlog te verklaren troebeler en ongeloofwaardig. Verscheidene vliegers hadden dan ook de nodige twijfels over deze missie. Al waren ze voorzichtig genoeg om deze niet openlijk te uiten. Boven de internationale wateren voelden ze zich echter veilig genoeg om hier wel via de intercom uiting aan te geven. Al werd er nog meer geklaagd over de door politici aan hen opgelegde regels. De twaalf Kh-555 kruisraketten die een Tu-160 bommenwerper in de inwendige bommenruimen kon mee voeren en acht die elke Tu-95MS onder de vleugels meevoerde, konden ruim buiten bereik van de Kaliningradse luchtverdediging worden afgevuurd. De regels dwongen de vliegers het doel echter veel dichter te naderen dan militair gezien noodzakelijk was. Elk vliegtuig en bemanning aan grotere gevaren blootstellend dan zelfs wenselijk werd geacht. Al verbeterde dit de accuratesse van de Kh-555 kruisraketten wel aanzienlijk. Een conventionele variant van de Kh-55SM, dat uitgerust is met een nucleaire oorlogskop. In staat om na een vlucht van vele honderden kilometers binnen een straal van dertig meter van het doel in te slaan. Om nevenschade te voorkomen en onschuldige slachtoffers te beperken was echter een veel grotere precisie nodig, maar gelukkig voor de Russen vergde het doelwit het ditmaal niet van hen. Een kilometer verder lagen de woonwijken van Donskye, met er tussen een bosachtig gebied. De hele militaire installatie was omringd door bomen en struiken. Het had tijdens het plannen van de operatie de doorslag gegeven om tot geschikt doelwit te bestempelen.

[P_Westdijk]

25 december, vliegbasis Donskoye
Tweeëndertig kilometer ten noorden van Baltiysk was dicht bij de kust een oud vliegveld gelegen. Het was door de Duitsers al in 1930 aangelegd en na de Tweede Wereldoorlog in gebruik genomen door de Russen. De vliegbaan had eens een lengte van tweeduizend meter geteld, waarvan nu na jaren verwaarlozing nog vijfhonderd meter resteerde. Voor de verzelfstandiging van de Republiek Kaliningrad waren hier nog helikopters van de marineluchtvaartdienst gestationeerd geweest. Het bleek ook een makkelijk doelwit te zijn, zoals de Russen hadden bewezen. Ontzet keek de president naar de nog rokende puinhopen. De wit geschilderde controletoren had een directe treffer te incasseren gekregen. Slechts een slordige hoop stenen waar hier en daar verkoolde balken naar buiten staken was er overgebleven. De kraters in de baan maakten het onbruikbaar om op te landen of vanaf op te stijgen. De vijfentwintig bunkers, waar in het verleden nog gevechtsjagers stonden geparkeerd, hadden de aanval nog het beste doorstaan. Al was er geen enkele bunker onbeschadigd gebleven.
"Hoe heeft dit kunnen gebeuren?", vroeg hij met een snauw naar de bevelhebber van de luchtmacht naast hem. De kolonel vergezelde hem, terwijl ze op het vliegveld rond liepen. De man fungeerde als een soort gids voor Shurik.
"Heb ik nu uw toestemming, meneer de president, om zonder vragen te stellen te vuren op elk vijandelijk vliegtuig?", vroeg Borya eenvoudig.
De Nederlander stond op enige afstand van de in discussie verwikkelde mannen. Hij was met de luchtmachtofficier meegekomen en keek aandachtig om zich heen. Waarschijnlijk wel op een andere manier dan de meeste militairen. Ook hij was onder de indruk van de omvang van de kraters, die de bommen hadden achtergelaten. Het maakte de oorlog veel echter voor hem dan de luchtdoelkanonnen, waarvan de lopen naar de lucht wezen. Voor de jeugdige artilleristen leek het meer een spel te zijn, waarvoor ze met snoep werden beloond, als ze hun best hadden gedaan.
"Haal elke cameraploeg in het land hier naar toe en laat de wereld zien wat hier is gebeurd, meneer de president."
De president en Borya draaiden zich tegelijk naar hem om. Als politicus moest je wel opportunistisch zijn. Er waren al zoveel carrières geruïneerd op het bloedeloze slagveld van de politieke arena. Langzaam begon de president te knikken. Hij had al eerder via andere mensen vernomen dat de jongere man weinig ingenomen was met de toegepaste censuur op de media. Misschien had de Nederlander wel gelijk en moesten ze voor een andere aanpak kiezen. Een voor de militairen overtuigend argument voor het toepassen van censuur speelde geen belangrijke rol van betekenis meer. Via satellieten, verkenningsvliegtuigen en informanten wisten de Russen al meer dan de Kaliningraders ooit geheim konden houden.
"En het moreel van de burgerbevolking?", vroeg Borya bezorgd aan de president.
"Weleens naar Radio Free Europe geluisterd?"
De kolonel keek woedend naar de Nederlander. Borya was het al ontwend geraakt dat iemand sarcastisch tegen hem durfde te zijn nu hij de militair met de hoogste rang was. Het gebeurde bovendien ook nog eens in de nabijheid van de opperbevelhebber. Sander leek dit alles geheel te ontgaan. Hij had meer oog voor het vakmanschap van zijn meerdere dan voor diens hogere rang. Zoals ook diverse leden uit de staf van de kolonel tot hun frustratie hadden ondervonden.
"Laten we het proberen, Borya."
Een explosie deed de mannen in elkaar krimpen.
"Een mijn of een bom met vertraagde ontsteking, meneer de president", verklaarde Borya rustig. "Het zal de opruimingswerkzaamheden ernstig gaan bemoeilijken."
"Mag ik iets vragen?", vroeg Sander.
De kolonel gaf er grommend toestemming voor.
"Kan ik een eigen wagen krijgen?"
Borya keek naar de president en zag deze onverschillig de schouders ophalen. Shurik was met zijn gedachten heel ergens anders. "Val ons hier niet mee lastig, begrepen?", snauwde de kolonel op autoritaire toon.
"Ja, meneer."
Hoofdschuddend keek de kolonel de man na. De Nederlander had naar zijn zin te vrolijk geklonken. Moest hij zich nu ongerust maken? De kolonel vergat het weer onmiddellijk. De president eiste immers zijn volledige aandacht op.

[P_Westdijk]

televisiestudio, Hilversum, Nederland
"Ik eis zijn ontslag." De presentatrice had het met een hoge stem gekrijst, voor ze furieus tijdens haar vertrek de deur achter zich had dicht geslagen. De gevallen stilte bleef zolang hangen dat de nog aanwezige mannen elkaar onzeker aankeken.
"Het is niet echt zijn schuld", verdedigde de regisseur. Hij wreef nog met een hand over een enkel oor. De trommelvliezen hadden het zwaar te verduren gehad. De regisseur had de vrouw nog nooit eerder zo kwaad gezien.
"Het zou makkelijker zijn als Sander hier zelf zou zijn geweest", mompelde de directeur.
"Hij heeft de opnamen van het vliegveld en de stad apart ingestuurd. Daarna raakte de internetverbinding verbroken. Het is niet de eerste keer geweest dat dit gebeurd." De regisseur haalde diep adem. "De opnamen zijn hier geknipt en geplakt." Hij keek naar de deur. Diegene die de regisseur hier verantwoordelijk voor hield was enkele tellen door deze deur de gang op gelopen. "Ik heb een telefoontje gehad van de AIVD."
De ogen van de regisseur sperden zich wijd open. Hij wilde helemaal niets met de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst te maken hebben.
"Zij konden er niet bepaald de humor van inzien dat wij onze kijkers hebben laten denken dat de Russen de stad Kaliningrad hebben gebombardeerd. Ze zullen een onderzoek naar het incident gaan instellen"
"Het is niet Sanders schuld." Het verweer van de regisseur was zwak en vol twijfel. Hij behield zijn twijfels ten opzichte van Sander. Het was immers goed mogelijk dat de cameraman op de prestatiedrang van de presentatrice had ingespeeld door haar beelden van het gebombardeerde vliegveld toe te spelen, maar ook beelden van uitgebrande huizen. Al bleek achteraf hier de RAF voor verantwoordelijk te zijn geweest, in augustus 1944. De Russen hadden een paar van deze gebouwen, naast de talrijke oorlogsmonumenten, als een blijvende herinnering laten staan. De regisseur kon genoeg redenen bedenken waarom de cameraman dit gedaan had. Zij had in ieder geval gedacht een primeur in handen te hebben en wilde de hele wereld er kennis van laten nemen, voor bijvoorbeeld CNN het deed. "Ik wilde wachten, maar uw dochter..."
"Ontsla hem met onmiddellijke ingang."
"Hij werkt al negen jaar voor ons en heeft zijn werk altijd goed gedaan, meneer."
"Ik heb het advocatenkantoor op de hoogte gebracht. De Russen hebben onze premier op het matje geroepen, vanwege de uitgezonden beelden. Dit zal volgens onze advocaten niet zomaar voorbij zijn en als zij zich ernstig zorgen maken, dan doe ik dat ook. Als de AIVD met ons klaar is, dan hebben we misschien geen van allen meer werk."
Het joeg de regisseur genoeg angst aan om alle protesten van zijn kant te smoren.
"Regel het." De directeur wachtte tot de regisseur was vertrokken, voor hij woedend een trap gaf tegen de prullenbak. De inhoud verspreidde zich over de vloerbedekking en de prullenbak zelf belandde ondersteboven bij de deur. Het was iets dat hij al heel de tijd had willen doen, maar eigenlijk liever tegen het achterste van zijn stiefdochter. Wat zou hij haar graag door deze ruimte zien vliegen. Ze had hem met haar handelen in een onmogelijke positie gebracht. Vanwege haar droom om een wereldcarrière in de media te maken liep zijn hele televisiestudio nu gevaar. Het eerste slachtoffer was reeds gevallen en hij vreesde dat de cameraman slechts de eerste van meerdere gedupeerden zou zijn. Misschien moest hij ook meteen de regisseur opofferen. De directeur zou het graag doen, als hij hiermee de AIVD tevreden kon stellen. De man was duidelijk niet in staat gebleken om zijn dochter onder controle te houden. Een andere regisseur was gemakkelijk te vinden, maar het was maar de vraag of deze wel slaagde waar zijn voorganger had gefaald.

[P_Westdijk]

Beriev A-50 AEW&C
Het bereik van de Vega-M radar was voor de uitvoering van hun taak van de bemanning en bijna een dozijn operateurs aan boord alles bepalend. Het oorspronkelijke ontwerp van het Ilyushin Il-76 transportvliegtuig was door de Beriev Aircraft Company aangepast om een grote hoeveelheid apparatuur met zich mee te dragen. Het vertoonde overeenkomsten van de Amerikaanse E-3 Sentry, maar de prestaties van de Russische radar waren een goed bewaard geheim. Gedetailleerde informatie over de Vega-M radar was niet openbaar, maar veel kon worden afgeleid uit de manier waarop de Russen boven de Oostzee opereerden.
De aanwezigheid van de S-200 grond-luchtraketten dwong de bemanning van de A-50 voorzichtig te opereren en een veilige afstand tot de vijandelijke kust te bewaren. Het verminderde de efficiency waarmee de operateurs hun taken konden vervullen. Al werd dit wel gedeeltelijk gecompenseerd, doordat de precieze ligging van de vliegvelden de Russen bekend was. Urenlang vlogen de piloten boven de Oostzee een eenvoudig patroon. Het was een vermoeiende bezigheid en zonder de grappenmakende boordwerktuigkundige zelfs bijzonder saai. Voor de bemanning had de Beriev Aircraft Company weinig oog gehad. Om te kunnen rusten moest geïmproviseerd worden, omdat er geen bedden aan boord waren.
Deze problemen speelden ook de operateurs parten, maar om de gehele Republiek Kaliningrad te kunnen bestrijken moesten zij bovendien het uiterste van de apparatuur vergen. Informatie prijs gevend aan elektronische informatie verzamelende vliegtuigen van de NAVO en Zweden, waarvan er altijd wel een paar in de buurt waren. Al bewaarden deze toestellen meestal een gepaste afstand. Een Breguet Atlantic van de Duitse marineluchtvaart bleek vandaag een uitzondering op deze regel te zijn. Het tweemotorige toestel kwam op een gegeven moment zo dichtbij, dat er een paar jagers op af werden gestuurd om de Duitsers weg te jagen. De Russische jachtpiloten passeerden het toestel verscheidene malen en probeerden steeds dichterbij te komen. De vliegers van marinefliegergeschwader 3 begrepen de niet zo subtiel afgegeven hint. Een botsing vrezend veranderde de piloot van de Breguet Atlantic op een gegeven moment van koers. Al bleven ze tot ergernis van de Russen wel hun werk uitvoeren, maar dan vanaf een grotere afstand. Het was echter een spel, dat zij zelf ook speelden door bij elke oefening van de NAVO aanwezig te zijn. Het was altijd bijzonder leerzaam om de capaciteiten van de buitenlandse apparatuur te kunnen achterhalen. Er konden dan maatregelen worden getroffen als de situatie verslechterde en het spel een geheel andere wending kreeg.
Uit de luchtoorlog boven Georgië waren bovendien een aantal aanbevelingen voortgekomen voor de Russische luchtmacht, maar deze waren nog niet in werking getreden. De operateurs liepen tegen dezelfde al eerder boven de Kaukasus geconstateerde problemen aan. Waar Georgische Su-25 grondaanvalsvliegtuigen tot op de laatste dag van de oorlog vrijwel ongehinderd, ondanks het Russische luchtoverwicht, aanvallen op konvooien van het Russische leger konden uitvoeren. Het betrof de samenwerking en communicatie tussen de verschillende onderdelen van de strijdkrachten. Het enige voordeel dat de Russen hier hadden was dat het leger slechts een minimale rol hier speelde. De marine en de luchtmacht moesten deze oorlog gaan beslechten. De betrokken stafofficieren waren ervan overtuigd dat hen zou gaan lukken, maar allemaal verlangden ze er ook naar om hier een hoofdrol in te spelen.

[P_Westdijk]

Hotel Paraiso
Er was een naam op het scherm van de vrolijk kwetterende mobiele telefoon verschenen. Deze naam had voor een glimlach op het gelaat van Sander gezorgd, zonder dat hij zich er ook van bewust was. Bij een aantal andere namen in het geheugen van zijn telefoon zou zijn gezicht tot een grimas zijn vertrokken. Het was in dergelijke gevallen zelfs mogelijk dat hij de telefoon liet overgaan tot de verschillend ingestelde tonen eenvoudig ophielden om nooit terug te bellen. Bij haar naam nam hij echter altijd op. Zelfs als hij daarvoor onder de douche vandaan moest komen, zoals nu het geval was. Snel haalde hij een handdoek over zijn natte lichaam. De glimlach was echter vervaagd bij het horen van haar snikkende stem, tot alleen de ernst was overgebleven waarmee hij luisterde. Sander had zich in de badkamer op de plavuizen laten zakken, terwijl enkele meters van hem vandaan een toilet was gemonteerd, dat als zitplek kon fungeren.
"Waarom kom ik bij jou?"
Luisterend naar haar stem staarde Sander met de telefoon in de hand voor zich uit. Het weinig kleurrijke interieur kon niet verhullen dat hij hier slechts tijdelijk woonde. Het was stil om hem heen. Zoals in elk ander vertrek van de gehuurde ruimte. Net zo stil als het nu in de telefoon bleef. Even dacht Sander dat Merel de vraag hardop aan zich zelf had gesteld tot de stilte voort duurde.
"Ik weet het niet", zei hij naar waarheid.
"Je hebt geen vrouw of kinderen en toch kom ik bij jou met mijn problemen."
Sander luisterde onbewogen naar haar stem. Haar relaas had achter zijn gesloten ogen het verleden opnieuw tot leven gebracht. Pijnlijke herinneringen opgerakeld, waarvoor hij goede redenen had om ze te verdringen bij gebrek aan iemand om er over te praten.
"Ik heb een redelijk voorstellingsvermogen." Hij opende zijn ogen en probeerde te lachen, maar het mislukte.
"Is er iets?" Merel klonk ongerust.
Ze maakte zich terecht zorgen. Iedereen had recht op zijn eigen problemen, zoals hij soms grimmig grijnzend tegen mensen in zijn omgeving opmerkte, als niet alles naar wens verliep. "Nee, gaat het weer?" Sander had het minder uit belangstelling gezegd dan wel meer om zelf geen onderwerp van gesprek te willen worden. Een paar dagen geleden was dit nog wel het geval geweest, toen hij duidelijk maakte nog langer te willen blijven. Ze leek er niet gelukkig mee te zijn geweest. Misschien verdacht ze hem er wel van dat hij elke mogelijkheid aangreep om niet bij haar op visite te hoeven komen. Al had hij er nu wel een goede reden voor en dat was zijn ontslag, maar hij besloot haar niet met dit nieuws op te zadelen. Ze had al genoeg aan haar hoofd.
"Ja, nu weer wel. Bedankt dat je naar me hebt willen luisteren."
Hij keek toevallig naar het zwarte scherm van de televisie. Vanuit de badkamer was er nog een klein stukje van te zien. Zijn voorkeur ging uit naar een boek en de radio. De laatste had hij vaak slechts aanstaan om de stilte te verjagen.
"En nou me niet meer storen. De helft van de film is al voorbij."
"Eikel", hoorde hij haar zeggen.
Beiden wisten van elkaar dat de ander het niet had gemeend.
"Je weet mijn nummer."
"Bedankt", zei ze nogmaals.
Hij verbrak de verbinding, maar bleef nog geruime tijd zitten. De plavuizen voelden ruw en koud aan.

[P_Westdijk]

26 december, regeringsgebouw
"Alles draait om energie." Deze conclusie had de president getrokken uit gesprekken met onder andere functionarissen uit de Oekraïne. "Ieder land wil eerst zijn levering van energie veilig stellen voor ze zelfs maar overwegen om over andere onderwerpen te praten."
Rusland beschikte over omvangrijke voorraden olie en gas waar veel landen grotendeels van afhankelijk waren geworden en daardoor ook kwetsbaar. Aan het einde van elk jaar ontstond er bijvoorbeeld tussen Rusland en de Oekraïne een diplomatieke rel over de prijs van gasleveranties. Het Russische staatsbedrijf Gazprom verhoogde elke winter de gasprijs, omdat het tijdstip in hun voordeel was tijdens de onderhandelingen. Het begon bijna een jaarlijks terugkerende traditie te worden. Af en toe slaagden de tegen over elkaar staande partijen erin om het geschil via onderhandelingen op te lossen, maar in de andere gevallen draaide het bedrijf Gazprom eenvoudig de gaskraan dicht. Het was in januari van het jaar 2006 ook al eens gebeurd. De Europese Unie was bezorgd over de mogelijkheid dat het zich zou herhalen, zodat zij er ook door zouden worden getroffen. Rusland verdedigde deze prijsverhogingen door te wijzen op de voorkeursbehandeling die de Oekraïne al jaren krijgt. Zij betaalden minder voor het gas dan de West-Europese klanten. Al zag het er ook naar uit dat Wit-Rusland een opmerkelijke prijsverlaging was toegezegd voor het gas van 2009, omdat de regeringsleider van dit land bereid was te praten over de erkenning van Abchazië en Zuid-Ossetië. De Oranjerevolutie in de Oekraïne, de door president Yushchenko gezochte toenadering tot de NAVO en het kiezen van partij in het conflict tussen Rusland en Georgië hadden de Oekraïne belangrijke tegenstanders in het Kremlin bezorgd. Het verzoek uit de Republiek Kaliningrad om onderdelen voor de jagers kwam dan ook voor de Oekraïners op een zeer ongelegen moment.
"KD Avia is een particuliere onderneming en kan misschien buiten de regering om deze onderdelen aanschaffen", opperde Borya.
In Oost-Europa was de kans klein dat iemand bereid was om openlijk wapens, munitie en onderdelen aan de Republiek Kaliningrad te verkopen. Terwijl harde valuta in de staatskas ontbrak om in West-Europese landen hun boodschappen te kunnen doen.
"Het is een burgerluchtvaartmaatschappij", wierp de president op een vermoeide toon tegen.
"De Sukhoi's kunnen door KD Avia worden ingezet voor het vervoer van granaten en raketten."
De president trok een bedenkelijk gezicht. "De luchtvloot van KD Avia bestaat uit passagiersvliegtuigen."
"Dat kunnen we zo verhelpen."
"Je wilt onze jagers overdragen aan KD Avia?", vroeg de president nu ongelovig.
"Op papier is alles mogelijk", antwoordde Borya schouderophalend.
Deze woorden veroorzaakten een grimas bij de president. Hij zag al voor zich hoe deze gevechtsvliegtuigen van een nieuw logo werden voorzien om door KD Avia op bestelling te worden ingezet voor de verdediging van het luchtruim. Het had veel weg van de particuliere militaire ondernemingen, waar voornamelijk de Amerikanen gebruik van maakten. Daar was ook van alles mis mee. Hij had op internet over bekend geraakte problemen van deze bedrijven gelezen en in het verleden daar smadelijk om moeten lachen.
"Het zal het ook makkelijker maken om buitenlandse piloten te rekruteren", voegde Borya er bedachtzaam aan toe.
Hij gaf de president de benodigde tijd om er over na te denken, maar begon door de rimpels op het voorhoofd van de man het ergste te vrezen.
"Het is een onzinnig voorstel", merkte Shurik op.
"We hebben de onderdelen nodig als we volgend jaar nog een luchtmacht willen hebben."
"Hoor je mij soms zeggen dat ik er tegen stem?", snauwde de president.
De kolonel zweeg. Hij had blijkbaar te vroeg gereageerd.

[P_Westdijk]

Su-27SM jager
Het besturen van de gevechtsjager was voor Leonty spannender dan de grootste achtbaan die er op de wereld te vinden was. De kracht van de twee Saturn/Lyulka AL-31FM1 Turbofan motoren was indrukwekkend en de Kaliningrader beproefde momenteel de wendbaarheid van het toestel. Op de top van de looping werd hij afgeleid door het speelgoedbeertje, dat los was geraakt en zich nu boven zijn hoofd bevond. De harige knuffel gleed over de glazen cockpitkap en verdween uit het zicht. Hij had het van een strik voorziene beertje gekregen van zijn vriendin. Ze was nu helaas zijn ex, nadat ze hoorde dat hij bereid was voor de overgangsregering te blijven vliegen. Hij vermoedde dat ze onder druk van haar familie en omgeving was gezet, maar al deze gedachten losten op zodra hij de F-16 zag. De Poolse piloot had ook een looping gemaakt, aan zijn kant van de grens. Het was een onuitgesproken uitdaging, die Leonty bereid was om onmiddellijk aan te gaan. Zijn vertrouwen groeide nu hij dagelijks de lucht in mocht, met weinig beperkende restricties.
Wat hem echter ook bij bleef was zijn bezoek aan de 150e firma voor revisie van vliegtuigen en helikopters. In het verleden had hij de bij het vliegveld Chkalovsk gelegen werkplaatsen zelden zoveel aandacht geschonken. De daar werkzame technici werkten tot voor kort aan verschillende typen helikopters van zowel de luchtmacht als marine en de Tu-22M3 bommenwerpers. Vooral naar het laatste toestel was zijn interesse uitgegaan. De technici hadden hem veel bijzonderheden over het grote vliegtuig kunnen vertellen. De kwetsbaarheid ervan benadrukt, als het op de juiste plaats werd getroffen. Ze hadden er een indrukwekkend aantal tekeningen bij gehaald en deze op de vloer uitgespreid. De hoeveelheid aan informatie waarover deze mensen beschikten had hem bijna overspoeld.
Nooit eerder had hij aan de belangrijkheid van het grondpersoneel gedacht, die de Su-27, waarin hij vloog, onderhield. De geringe omvang van het luchtregiment had Borya in staat gesteld om werkwijzen van andere luchtmachten te beproeven. Zo was de kolonel begonnen met aan elk toestel een vaste onderhoudsploeg toe te wijzen, met een onderofficier die de verantwoordelijk droeg voor het eindresultaat. Een verkeerd gemonteerd onderdeel kon voldoende zijn om het toestel te laten neerstorten. Het had Leonty in ieder geval zijn ogen doen openen, na er eerst sceptisch tegenover deze wijzigingen te hebben gestaan.
In het verleden was hij in zijn rol als officier veel meer betrokken geweest bij het onderhoud. Hij bestuurde nu slechts als een tijdelijke huurder het toestel, maar de onderhoudsploeg was de gezamenlijke eigenaar ervan. Het rechtvaardigde de naam van de sergeant op de romp van het vliegtuig. Leonty was hen allen meer gaan waarderen, dan voorheen het geval was geweest. Zodra hij was uitgespeeld en geland, moest de onderhoudsploeg zich weer om het gevechtsvliegtuig ontfermen, om het gereed te maken voor de volgende vlucht. Het was heel anders dan in het leger, waar dienstplichtigen op de vijand zou worden afgestuurd. Deze laag in rang zijnde mensen konden zelf wel bedenken dat niet iedereen er ongedeerd vanaf zou komen als dit gebeurde. Bij de luchtmacht waren het juist de officieren die op de vijand afgingen. Hij moest bewijzen dat hij hun inzet waard was, elke dag opnieuw. Het vertrouwen dat ze in hem hadden wilde hij op geen enkele wijze beschamen.

[P_Westdijk]

27 december, Kaliningrad
Een jonge vrouw bevond zich in een kantoor zonder ramen, waar ze naar was door verwezen. Nadenka was ingegaan op de uitnodiging voor een sollicitatiegesprek. Voor het eerst sinds lange tijd had ze weer aandacht aan haar uiterlijk besteed. Het was fijn geweest om weer lange tijd achter de spiegel door te brengen. Een eerste indruk kon je slechts één keer maken en dat wilde ze goed doen. Het had voor voldoende afleiding gezorgd en dat kon ze zeer goed gebruiken.
Het was alsof ze bij aankomst een geheel andere wereld had betreden. Peinzend keek Nadenka naar het woordenboek. Onheilspellender was het als presse-papier dienst doende pistool. Misschien had de geüniformeerde man achter het bureau haar helemaal verkeerd begrepen. Het was haar wel duidelijk dat hij een buitenlander was. Hij had al een paar maal iets gezegd, waarbij ze nauwelijks haar lachen had kunnen inhouden. Ze was blij dat ze op de uitnodiging was ingegaan, maar het was ook tijd voor de waarheid geworden. "Ik heb H.I.V., meneer." Ze had de letters onafhankelijk van elkaar met nadruk uitgesproken. Het was ook de reden waarom ze was ontslagen op school. Ze vond het daarom zo merkwaardig dat hij bereid was om haar toch te woord te staan.
"Beïnvloed het je rijgedrag?", vroeg Sander.
Ze keek hem verward aan. Zodra ze bekende besmet te zijn werd dit vaak het onderwerp van elk gesprek alsof zij en deze ziekte één waren en niet meer van elkaar te onderscheiden. "Nee, meneer."
Hij knikte en ging over tot vragen waarvan de antwoorden voor hem van groter belang waren. Waarbij hij af en toe voor haar moeilijk te volgen was. Zozeer zelfs dat hij af en toe zijn woordenboek moest raadplegen. Wat op een bepaald ongeduldige wijze gebeurde als ze hem de beduimelde bladzijden zag omslaan.
"Zorg voor een uniform en dan kan je morgen beginnen."
"Dat is het?", vroeg ze tenslotte.
"Wat wil je er nog meer over zeggen?"
Nadenka haalde haar schouders op. Ze was gewend geraakt om te worden beoordeeld op een impulsieve beslissing tijdens een turbulente periode van haar relatie. Waarschijnlijk zou ze er over hebben gezwegen als ze er geen gevolgen aan had overgehouden, maar dat was wel het geval geweest. Ze was besmet geraakt met een seksueel overdraagbare aandoening en dat had haar hele leven overhoop gehaald. "Geen enkele arts zal mij voor militaire dienst goedkeuren." Er bleek meer nodig te zijn om hem te laten begrijpen wat ze bedoelde. Tot hij eindelijk door had waarop ze doelde en met verbijsterend gemak haar woorden wegwuifde. Het deed haar tegelijk afvragen hoe belangrijk de mening van de dokter voor deze man was.
"Ik heb een chauffeur nodig. Een wagen heb ik al geregeld."
Hij had eenvoudig beslag gelegd op een UAZ-3907 terreinwagen. Het amfibievoertuig had op een vergeten plaats ergens in een opslagplaats gestaan. Soldaten waren bezig geweest om de zeilen te verwijderen waaronder het voertuig verborgen was gegaan. Hij was op het juiste moment gearriveerd. Al had de bevelvoerende officier hier heel anders over gedacht. Het pleit was snel beslecht toen de luitenant het telefoonnummer intoetste, dat de Nederlander grijnzend had op genoemd. De ongelukkige officier had een woedende kolonel aan de lijn gekregen. Om zijn fout te compenseren had hij de soldaten meteen aan het werk gezet om de wagen gebruiksklaar en schoon gemaakt af te leveren bij de Nederlander.
"Ik word dan je chauffeuse", corrigeerde ze hem. Het was alsof hij één van haar jeugdige leerlingen was.
Sander glimlachte. Voor iemand anders kon het misschien neerbuigend hebben geklonken, maar hij vatte het anders op. "Oh, ja, je bent een lerares en geeft les in taal." Precies wat hij goed kon gebruiken. Hij gebaarde naar de deur. "Ingerukt."
Militaire bevelen gingen hem beter af dan een gesprek met iemand aanknopen. Deze waren over het algemeen kort, duidelijk en zakelijk. Nadenka stond op. Aarzelend of ze nu moest salueren of een hand uitsteken. Hij nam haar zelfs deze twee mogelijkheden uit handen door zijn aandacht op de computer te vestigen. Het was alsof ze had opgehouden te bestaan voor hem. Hoofdschuddend verliet ze het krappe en slecht geventileerde kantoor. Het had voor haar gevoel meer weg van een grote bezemkast, dat voor deze gelegenheid was omgevormd tot een werkkamer.

[P_Westdijk]

Kaliningrad
De man voor de camera was onherkenbaar in beeld. Het uniform moest de kijkers overtuigen dat hij een soldaat was, maar bewijzen er voor werden niet geleverd. Op de achtergrond was een Russische vlag gehangen, maar de aandacht van de officieren om de monitor moest uitgaan naar het bord in de handen van de jongeman.
Sander keek er met een kritische blik naar. Het deed hem bijzonder weinig hoe de jongeman duidelijk maakte tegen een oorlog met de Kaliningraders te zijn. "Hoe weten we dat hij een Rus is?"
De onschuldige vraag was een onmiddellijke domper op de vreugde om het bureau heen.
"Dat is een Rus."
Fronsend keek Sander naar de officier. Hij had nog moeite met het onthouden van rangen, maar volgens de Nederlander moest de man tegenover hem een majoor zijn. "Kan je dat bewijzen?"
"Het is een Russische soldaat."
"Ik heb je al de eerste keer gehoord" Sander zuchtte een keer. "Je hebt dus geen enkel bewijs voor zijn nationaliteit of dat het zelfs een echte soldaat is."
De officier draaide zich daarop om en liep boos weg. Sander keek hem even verbaast na, voor hij zijn aandacht weer verlegde naar de op internet verschenen afbeelding. Het was al een onthutsend aantal keren bekeken en dit nam alleen nog maar toe nu in de media de aandacht erop was gevestigd. Het lag echter niet in Sanders aard om achteloos alles aan te nemen van wat er werd gezegd of laten zien. Het was immers heel goed mogelijk dat de Kaliningraders hier achter zaten. Al speelden de mensen om hem heen hun rol van onwetenden dan wel heel overtuigend. Hij legde in plaats daarvan de verantwoordelijkheid voor het maken van de foto en plaatsen ervan bij niemand neer, maar bekommerde zich in plaats daarvan meer om de gevolgen. Het kwam voor een ruime meerderheid van diegenen die er een reactie onder achter gelaten hadden in ieder geval over als een geloofwaardige boodschap van een ongeïdentificeerde soldaat uit het Russische leger. Iedereen in het vertrek hoopte dat het navolging zou krijgen van andere militairen uit de Russische strijdkrachten. Sander vroeg zich af wat voor invloed het zou hebben op de motivatie van deze militairen als één van hen daadwerkelijk zich tegen de vanuit Moskou georkestreerde inspanningen keerde om de Republiek Kaliningrad in een volgzaam land te veranderen. Zonder een eigenzinnige president aan het hoofd ervan, die zelf bepaalde welke koers het land naar de toekomst bewandelde.
"Laten we hopen dat iedereen het voor de waarheid aanneemt."
"Ik hoop het ook", bevestigde de kolonel.
Hij was naast de Nederlander komen staan. Eerst had de Kaliningrader aangenomen dat het pessimisme van de man diens mening had gekleurd, maar hier kwam hij al snel op terug. Sander wees hem op enkele onduidelijkheden in de foto, waardoor het hem argwanend had gestemd over de identiteit van de jongeman. Sinds hij zelf een uniform droeg was hij scherper gaan letten op de kleding van militairen. Ook de soldaat op de foto ontkwam niet aan zijn scherpe blik.
De kolonel knikte een paar keek. Hij begon nu ook te twijfelen. "De pauze is voorbij." Iets beters wist hij niet te verzinnen om de officieren en de Nederlander weer aan het werk te krijgen. Borya keek nog een paar tellen naar de jongeman, waarvan hij de nationaliteit voor het gesprek met Sander nooit in twijfel had getrokken. Hoofdschuddend keerde hij zich ervan af. Hij had belangrijkere zaken om zich over te buigen.

[P_Westdijk]

Russische burgeroorlog op kleine schaal

Gdynia
Het derde flottielje, waar de ORP Orzel deel van uitmaakte, was in Gdynia gestationeerd. Deze Poolse onderzeeër van Russische makelij trok zelfs liggend aan de kade de nodige aandacht van de Russische militaire inlichtingendienst en niet omdat het de derde onderzeeër was die deze naam had gekregen. De Polen hadden een omvangrijke bestelling geplaatst voor onderdelen om de Orzel in de vaart te houden. De al tweeëntwintig jaar oude onderzeeër had zijn gebruikelijke onderhoud nodig. Een alerte analist van de Russische militaire inlichtingendienst wees zijn meerderen op nog een andere mogelijkheid. Het klonk zijn superieur alarmerend genoeg om een nader onderzoek door agenten in te stellen. Het sombere vooruitzicht dat de pessimistische analist had geschetst groeide in omvang en geloofwaardigheid. De onderdelen konden via een omweg ook bij de Kaliningraders belanden en worden gebruikt om de B-806 weer inzetbaar te maken. Beide onderzeeërs behoorden immers tot de Kilo-klasse. Al was de laatste een modernere versie dan de ORP Orzel.
De paranoïde GRU geloofde niet in toeval, nadat er een bus met een Russisch kenteken op de Poolse marinebasis was gestopt. Tweeënvijftig geüniformeerde vrouwen en meisjes, afkomstig uit de Republiek Kaliningrad, waren uit het voertuig gestapt. Ze waren welkom geheten door de Poolse commandant van de basis. De bemanning van een Kilo-klasse onderzeeër telde hetzelfde aantal bemanningsleden. Het was de militaire inlichtingendienst van Rusland tot zover onbekend of er ergens in de wereld een onderzeebootbemanning was die volledig uit vrouwen bestond, maar het risico werd als te groot geacht. Tijdens de Grote Vaderlandse Oorlog hadden vrouwen zich aan het front zeer verdienstelijk gemaakt en de Kaliningraders leken deze geschiedenisles niet vergeten te zijn. Ook al was de rol van de vrouw binnen de strijdkrachten na deze oorlog weer beperkingen opgelegd.
De bestelling onderdelen liep dan ook de nodige vertraging op, waar de Russische bureaucratie zo om berucht was. De protesten van de Polen waren te vergeefs. De onderdelen zouden voorlopig in de kratten blijven opgeslagen en mochten pas de grens passeren als iedereen zijn goedkeuring had gegeven en de vergunningen correct waren ingevuld. Hoe lang het ook mocht gaan duren.
Op de basis merkten de Kaliningraders er niets van. De vrouwen en meisjes waren afkomstig uit verschillende onderdelen binnen de strijdkrachten en hadden voor heen altijd een administratieve functie vervuld. De nieuwe opperbevelhebber stelde echter nieuwe eisen. Iedereen in uniform moest nu een wapen kunnen hanteren, ongeacht functie, achtergrond en het geslacht. De uitvoering van deze eis bleek in de praktijk wat lastiger te zijn en daarom hadden de Kaliningraders bij de Polen voor hulp aangeklopt. Er moest met spoed stukscommandanten worden opgeleid en de afgelopen jaren hadden de Polen veelvuldig gebruik gemaakt van NAVO trainingsprogramma's. Indirect kon het buurland hier nu ook van profiteren. De locatie waar dit gebeurde was een bewuste keuze van de Polen geweest, omdat ze permanent weigerden om Russen toegang te verschaffen tot de eigen opleidingsinstituten en dat bleven de Kaliningraders voor hen.
Vlak voor vertrek was de oorspronkelijke groep van tachtig vrouwen en meisjes echter getroffen door een griepepidemie. De achtentwintig achterblijvers mochten pas vertrekken als ze volledig van hun ziekte waren hersteld. Al bleven een aantal van hen in nauw contact met hun vriendinnen in Polen. Aan het einde van elke dag verlangden de rekruten naar bed en een goede nachtrust, maar zelfs dat was hen niet altijd gegund. Niemand van hen besefte dat ze in de gaten werden gehouden door de GRU. Ze hadden het te druk met het werken aan hun lichamelijke conditie en theoretische kennis vergaren. De Polen waren onderling nog in felle discussies verwikkeld of ze hiervoor ook het Drawsko Pomorskie militaire oefenterrein beschikbaar moesten stellen, om de Kaliningraders in de gelegenheid te stellen ook praktische ervaring op te doen. De werking van het geschut kon de vrouwen en meisjes ook op de marinebasis worden bijgebracht, maar het commanderen van kanonniers was iets dat alleen in de praktijk kon worden geleerd.

[P_Westdijk]

31 december, Khrabrovo vliegveld
De overdracht van de overgebleven gevechtsvliegtuigen ging met een uitgebreide ceremonie gepaard, waar op vriendelijk aandringen van de president ook de Nederlander bij aanwezig was. In de houding staande tussen andere militairen in keek hij met een onbewogen gezicht recht voor zich uit. Af en toe wierp de tot majoor-generaal bevorderde kolonel een blik op hem en Borya zag de president hetzelfde doen, maar niets van dit alles leek tot de buitenlander door te dringen.
Sander was met zijn gedachten bij het werk dat op hem zou liggen wachten, terwijl hij hier stond niets te doen. Verscheidene stafofficieren waren begonnen met werk op hem af te schuiven, dat zij vervelend vonden. Hij had alles gretig aangepakt. Volgens sommige officieren om bekend te geraken met de werkzaamheden van de staf, maar in werkelijkheid verdreef Sander er de verveling mee. Al vond hij het verstandiger om dit te verzwijgen. Het was vooral zijn nationaliteit waarmee de Kaliningraders liepen te pronken. Hij begon er een hekel aan te krijgen. Zo was hij hier slechts om toe te kijken hoe de president, met een heleboel camera's op zich gericht, van de directeur van KD Avia voor elke Sukhoi gevechtsvliegtuig een ceremoniële Euro muntstuk kreeg uitbetaald.
Een koopje, als je ervan uitging dat een nieuwe Su-27 dertig miljoen in Amerikaanse dollars koste. Natuurlijk waren hier bepaalde voorwaarden aan verbonden, dat in een uitgebreid contract stond opgesteld. Het veranderde de burgerluchtvaartmaatschappij KD Avia gedeeltelijk in een private military compagnie, zoals het Amerikaanse Xe Services, het Britse Aegis Defence Services en het Zuid-Afrikaanse Executive Outcomes waar de Republiek Kaliningrad gebruik van mocht maken. Het land had nooit de VN resolutie 44/34 International Convention against the Recruitment, Use, Financing and Training of Mercenaries ontvangen om te mogen ondertekenen. Alleen door de Verenigde Naties erkende staten werden hiervoor uitgenodigd.
Alles was met behulp van militairen, politici en de onontbeerlijke juristen in het werk gesteld om de reeds in het land aanwezige buitenlandse jachtpiloten te laten vliegen en vechten, als het laatste nodig bleek te zijn. Om de verhouding met de regeringen van de landen waar deze vliegers vandaan kwamen zo min mogelijke te schaden was besloten de luchtmacht van de hand te doen. Het werk werd uitbesteed en de gevechtsvliegtuigen geprivatiseerd. KD Avia had meteen ook de neventaak van de piloten bekend gemaakt en dat was de bescherming van de luchtvloot van zestien Boeing 737-300 passagiersvliegtuigen in het luchtruim van de Republiek Kaliningrad.
In de praktijk betekende dit echter dat de vijfpuntige, rode ster op de rompen en vleugels van de toestellen werd vervangen door een driekleurige roundel. Het stamde nog uit het tsarische tijdperk en was door de Russische luchtmacht van 1915 tot 1917 gebruikt. De buitenste ring bestond uit een smalle baan en was rood van kleur geweest. De volgende ring was eveneens smal en blauw. Een grote witte schijf vormde het centrum van de roundel. Sander wist dit allemaal, al was zijn bijdrage hieraan minimaal geweest. De militairen die aan het project werkten had hij er veelvuldig over horen praten in de kantine, kantoren en gangen van de 790e commando- en controlecentrale. Hij wist ook dat er nog veel werk mee was gemoeid, waar geen enkele camera getuige van zou zijn, maar waar hij wel een aandeel in had. Het had hem iets te doen gegeven en nu lag het werk weer stil. Het was een leugen waar hij heel goed mee kon leven. Andere mensen zouden eraan verder werken, terwijl hij in zijn op maat gemaakt uniform in de houding stond en recht voor zich uit keek. De grijsgroene ogen staarden in het niets.

[P_Westdijk]

Oktyabrsky administratief district, Kaliningrad
Luidruchtig protesterende fans van voetbalclub FC Baltika Kaliningrad liepen onder een strikte begeleiding van de politie door de straten van Kaliningrad. Ze zwaaiden met spandoeken en brulden leuzen. Gebalde vuisten werden naar de lucht opgeheven. Onderweg trommelden ze regelmatig op de daken van geparkeerde wagens of schudde hen zover door elkaar als de vering het toe liet. Agenten grepen in dergelijke gevallen alleen in als de begeleiders van de voetbalclub faalden in het handhaven van de orde. De politie was niet uit op een escalatie. De Kaliningraders waren woedend, omdat de club uit de Russische Eerste Divisie was gegooid. De bewoners van de hoofdstad raakten er langzamerhand van doordrongen dat het conflict met de Russische Federatie alle lagen van de Kaliningradische bevolking raakte. Het was tevens de eerste demonstratie waarin niet het aftreden van de overgangsregering werd geëist, maar een gepaste reactie van deze regering op de genomen Russische beslissing. Jeugdige hooligans die in de protestmars meeliepen verlangden nog het meeste van allemaal en waren er niet te huiverig voor om dit voor de camera met de rest van de wereld te delen. Ze bekommerden zich geen moment om de gevolgen van hun woorden, die van bloeddorst getuigden, en de aanwezige journalisten vonden het prachtig. Ze meden juist de mensen die zorgvuldig hun woorden afwogen, omdat deze categorie voor weinig sensatie zouden zorgen. De kijkcijfers zouden er waarschijnlijk zelfs van terug lopen als deze mensen voor de camera uitgebreid aan het woord werden gelaten.
Een onverwachte ommezwaai waar vooral de met PR belaste functionarissen binnen de overgangsregering ongeduldig op hadden zitten wachten. De beelden werden dan ook eindeloos herhaald. Censuur werd nauwelijks toegepast, maar het waren vooral buitenlandse nieuwszenders die selectief bleken te zijn met wat ze uitzonden. Zij lieten vooral de hooligans zien, omdat een meerderheid van deze groep niet met nieuwsmedia wist om te gaan. De mening die zij verkondigden schokten vele mensen, maar verschaften hen zelf de nodige prestige op straat. Trots maanden zij steeds weer iedereen stil te zijn als ze zich zelf op televisie zagen. Zonder aandacht te besteden als er abusievelijk of expres verkeerd werd vertaald wat ze hadden gezegd. De oorlog had hen bekendheid bezorgt en dat was iets wat ze niet kwijt wensten te raken. Ze genoten van het aanzien dat ze hadden gekregen. Sommigen onder hen gingen zelfs zo ver door hun woorden in daden om te zetten en zich vrijwillig te melden voor militaire dienst. Veel van hun vrienden volgden blindelings. Zich stoer een onverschillige houding aanmetend, terwijl ze in de rij stonden voor het bureau van de rekruteerder om te tekenen. Ze dachten aan de films die ze over oorlogen hadden gezien en de helden die er in voor kwamen. Niemand van hen dacht een moment aan de slachtoffers die in dergelijke films vielen. Hier konden en wilden ze zich eenvoudig niet mee vereenzelvigen. Al bleek voor verscheidene van hen de medische keuring al een onoverkoombare obstakel te zijn. Jaloers keken ze naar hun geüniformeerde vrienden. De hoofden in onbegrip schuddend als hun ouders zich gelukkig prijsden.

[P_Westdijk]

2009, 2 januari, 790e commando- en controlecentrale
"Je hebt de generaal gevraagd of iemand je iets over de luchtoorlog kon bijbrengen." Hij zag de Nederlander verbaast knikken. "Ik stond naast hem toen je net belde", verklaarde de kapitein met een glimlach. "Wat wil je allemaal weten?"
"Ik weet niet eens waar ik moet beginnen met vragen, zo weinig weet ik ervan."
De kapitein knikte begrijpend. Hij had liever iets anders gehoord, maar Sander was in ieder geval eerlijk. "Goed, ik kan er in ieder geval voor zorgen dat je spoedig meer weet over dit onderwerp dan de majoor." Hij zag een grijns op het gezicht van de aandachtig luisterende Nederlander verschijnen. "Wat is het belangrijkste voor een luchtmacht?"
"Vliegtuigen."
De kapitein schudde het hoofd.
Het bracht Sander aan het aarzelen. "Raketten? Nee, wacht, mensen."
"Het laatste natuurlijk ook, maar ik doel op informatie."
"Informatie?"
"Informatie", bevestigde de kapitein. "Stel dat ik slechts één vliegtuig tot mijn beschikking heb, maar zorg er voor dat het steeds op het juiste moment op de juiste plek is. Mijn toestel is dan het effectiever dan een hele divisie bommenwerpers op het verkeerde tijdstip boven de verkeerde locatie. Wat weten de Russen bijvoorbeeld van ons?"
Sander opende zijn mond, maar de kapitein begon reeds aan een lange opsomming, die hij op de vingers van zijn handen aftelde en daarbij vingers te kort kwam. Nerveus geworden keek Sander de officier aan toen het stil werd. De Kaliningrader haalde diep adem voor hij onverstoorbaar verder ging, tot hij zijn handen liet zakken.
Sander wachtte even, maar de kapitein leek eindelijk te zijn uitgepraat. "En wat weten de Russen niet?"
"Deze informatie mag ik in het belang van de staat niet met je delen."
Sander knikte een keer. Onzeker of hij de man nu moest geloven of dat de kapitein gewoon niets wist om te kunnen zeggen. Hij zag de officier een fles en twee glazen op tafel zetten.
"We hebben dienst."
Onverschillig haalde de kapitein zijn schouders op. "Het laat alles een beetje soepeler verlopen", verklaarde hij, maar zag aan het serieuze gezicht van de man tegenover hem dat de Nederlander hier anders over dacht.
"Welkom bij de club."
De in de deuropening staande Nadenka trok een wenkbrauw op. Verrast om de Nederlander in gezelschap aan te treffen, maar ook omdat hij in een uitstekend humeur verkeerde. Zo ontspannen had ze hem nog maar zelden gezien. "Oh, een kapitein." Haastig ondernam ze een weinig imponerende poging om te salueren. Haar ogen gericht op de halflege fles op tafel. Het verklaarde opeens een heleboel voor de vrouw.
"Wil je erelid van onze club worden?", vroeg Sander.
Ze liet haar arm zakken, nadat de kapitein even een demonstratie had gegeven hoe een militair behoorde te groeten. Het had haar een ongemakkelijk gevoel bezorgd. Ze voelde zich nog altijd een burger in uniform. Onzeker zette ze enkele stappen dichter naar het bureau toe. "Wat voor soort club is het?"
De kapitein duwde de deur met behulp van zijn voet dicht. Hij had er geen behoefte aan dat mensen op de gang konden horen wat er hier allemaal werd gezegd.
"Hier kunnen alle mensen die de majoor haten zich verenigen. We zijn allemaal plannen aan het verzinnen om hem.." Sander keek naar de officier. "Hoe zeggen we dit op een nette manier tegen mijn chauffeuse?"
"Om de majoor voortijdig met pensioen te sturen", kwam de kapitein hem te hulp.
"Wie heeft tot zover het gruwelijkste plan bedacht?" Nadenka schudde geamuseerd het hoofd toen ze de mannen meteen naar elkaar zag wijzen. De sterke drank had blijkbaar de duistere fantasie van beide mannen los geweekt. "Hebben jullie nog een glas?"
De kapitein lachte nadat de Nederlander meteen zijn nog volle glas naar haar toe schoof. "Hij heeft er nog geen druppel van gedronken. Wat voor man houd er nou niet van wodka?"
"Een man die niet met hoofdpijn wil wakker worden."
De kapitein en Nadenka lachten.
Het tweetal, verwonderd gade geslagen door Sander, sloeg de inhoud van de glazen in een enkele teug achterover. Ze waren blijkbaar wel wat gewend. In ieder geval meer dan hem. "En die alles wil onthouden wat hij heeft geleerd over de luchtoorlog", vervolgde Sander op een serieuzere toon.
"Soms is het goed om te kunnen vergeten" antwoordde de kapitein, terwijl hij haar glas tot de rand bijvulde en daarbij oplette dat er geen druppel werd verspild.
"Bedankt voor je komst, maar zij is gekomen om mij te halen en ik wil niet dat ze de auto onderweg tegen een boom parkeert." Sander was opgestaan en salueerde.
Nadenka was onder de indruk van hoe gemakkelijk het hem afging. Het was alsof hij er niet meer bij na hoefde te denken. Het was een heel ritueel, dat zij nog haar eigen moest zien te maken. Al leek het hem gelukkig weinig uit te maken of ze haar groet op de juiste wijze bracht.
"Neem de volgende keer een fles rode wijn mee en je drinkt niet meer alleen. Ik garandeer het je."
Prompt verslikte de kapitein zich. "Wijn?", bracht hij verbijsterd uit, alsof hij niet kon geloven dat er mannen in de wereld waren die wijn prefereerden boven wodka.
Sander duwde Nadenka op zachte wijze de gang op. "Doe het licht uit als je gaat." De kapitein alleen achterlatend.

[P_Westdijk]

Staatsuniversiteit Immanuel Kant
De leraar en zijn studenten luisterden naar de man in het maatpak, maar hun aandacht ging vooral uit naar de met hem mee gekomen buitenlander. Hij droeg een uniform waarop ze geen enkele rang, maar wel een nationaliteit konden ontdekken. De kleine vlag op de mouw had dezelfde kleuren als de Russische vlag, maar dan in een andere volgorde. Ze hadden hem al vaker gezien. Veelal in gezelschap van de president of in ieder geval dicht in diens buurt. De man schetste in het kort wat hij wenste te hebben voor KD Avia en dat was een simulator voor de training van gevechtspiloten. Het was een uitdaging die de studenten graag bereid waren aan te gaan en het leverde de universiteit nog financiële steun van de staat op ook. Iets wat de leraar meer leek te stimuleren dan zijn studenten. Een meisje stak haar hand op, nadat de man was uitgepraat.
De beweging trok de aandacht van Sander. Hij had al eerder in haar richting gekeken, maar dat was eerder te wijten aan de studente met de omvangrijke boezem naast haar. Het rood gekleurde topje met de diep uitgesneden halsopening accentueerde de weelderige vormen nog eens extra. Spelend met een pen van opmerkelijk formaat. Ze hanteerde het als een majorette, maar dan zonder de staf in de lucht te gooien. Hij maakte met moeite zijn blik van haar los om deze op de er naast zittende studente te concentreren. Ze waren allebei blond, maar verder leken ze weinig met elkaar gemeen te hebben. Haar borstomvang was aanzienlijk kleiner en ze zag er tenger gebouwd uit.
Sofiya wachtte tot de leraar aangaf dat ze haar vraag mocht stellen. "In hoeveel talen moeten we de handleiding schrijven?", vroeg ze met een onschuldig gezicht. Ze hoorde verscheidene klasgenoten hoe ze gingen verzitten. De stoelpoten schoven lawaaierig over de vloer. Iets wat de leraar altijd leek te ergeren, maar ditmaal hield hij zijn mond hierover.
De man in het maatpak keek even opzij. Hij zag er opeens gespannen uit toen zijn blik die van de Nederlander kruiste. Tot zijn onaangename verrassing herhaalde het meisje vermoedelijk de vraag, maar nu gebeurde het in het Engels. Een taal die hij niet machtig was. Pas nu leek de jongere man in uniform zijn imitatie van een standbeeld te verbreken en er verscheen zelfs iets op zijn gezicht dat als een glimlach kon worden beschouwd. Het helder glanzen van de ogen kon echter niemand ontgaan.
"Make sure that a Dutchman can read it at least."
De studente knikte begrijpend. Tevreden over het feit dat ze een paar woorden aan de bijzonder zwijgzame buitenlander had weten te onttrekken. Ze zag ook de arm van Lida omhoog gaan. Het ontlokte de gebruikelijke zucht bij haar. Om verzekerd te zijn dat zij aan de beurt zou komen om een vraag te stellen boog de studente zich daarbij ook nog eens naar voren. De mannen voor de klas nog meer inkijk biedend, dan ze bij haar laag gesneden topje al reeds hadden. Tot ergernis van Sofiya werkte het. De leraar knikte de studente vriendelijk toe. Zelfs de man in maatpak lachte overdreven vriendelijk naar Lida. De vraag zelf was in de ogen van Sofiya tenenkrommend en tot haar verrassing dacht iemand anders er net zo over.
"Jij doet het imago van blondjes bepaald geen eer aan."
De reactie kon op een instemmend gejoel van de studenten rekenen. Beschaamd ging Lida rechter zitten en was haar schalkse lach volledig verdwenen.
Één nul voor de Dutchman, dacht Sofiya heel tevreden.

[P_Westdijk]

5 januari, VN
De leden van de Russische delegatie waren opmerkelijk zwijgzaam in vergelijking met de afgelopen dagen. Hun houding straalde plotseling weinig bravoure meer uit. De omvangrijke vloot op de Oostzee was in staat geweest de dreigementen van de delegatie kracht bij te zetten, maar daar was verandering in gekomen. De wijsheid van de admiraliteit om alle beschikbare schepen van zowel de Noordelijke Vloot als de Oostzeevloot te sturen werd nu ernstig in twijfel getrokken. De hier uit voort gekomen bestuurlijke chaos had de delegatie zelfs in verlegenheid gebracht. Het berokkende de Russische Federatie politieke schade en daar kon in Moskou niemand de humor van inzien. Het had tot een drastische omslag geleid, waar de Polen en Litouwers maar met moeite van wisten te bekomen. De Russische delegatie liet geen enkel protest meer horen over de aanwezigheid van zeemijnen in de Oostzee. De Russen zwegen over alle eerder aangevoerde redenen waarom de Verenigde Naties iets tegen de activiteiten van de Kaliningraders moest ondernemen. Opeens werd zelfs openlijk door de delegatie met het veto-recht geschermd, waar de Russische Federatie over beschikte. Het maakte de Verenigde Naties machteloos.
De Polen en Litouwers waren weinig geamuseerd over deze onvoorziene koerswijziging. Zij ondervonden immers economische gevolgen van wat door velen als een binnenlands conflict van de Russen werd beschouwd. Al was het in geringere mate dan bij de Republiek Kaliningrad het geval moest zijn. De Russen bleven doof voor de geuitte protesten. De blokkade zou nog altijd van kracht blijven, maar het opruimen van het mijnenveld was gestaakt. Het werd nu zelfs als een nuttige aanvulling beschouwd.
Het was een beslissing die op de steun van vele marineofficieren, maar ook manschappen kon rekenen. Ze kampten bij de marine met grote problemen en daar werden officieren met jarenlange carrières het slachtoffer van. Ditmaal werd door het ministerie van defensie de fout daarvoor bij de admiraliteit gelegd. Het eerder nog als een daadkrachtig bestempelde besluit werd nu een overhaast genomen beslissing genoemd. De Noordelijke Vloot liet al de eerste schepen terugkeren naar de bases. Tot opluchting van veel bemanningsleden, die een langdurig verblijf op zee ontwend waren geraakt. De achterblijvers keken hen jaloers na.
Nieuwe orders bereikten de schepen van beide vloten. Het reeds gedane werk werd er volledig door te niet gedaan. Het mijnenveld moest ditmaal in omvang en dichtheid worden uitgebreid. Het leggen van mijnen was geen ongevaarlijk werk. Vanaf het vlaggenschip Nastoichivy zagen diverse bemanningsleden een zuil van vuil water naast het schip genaamd Pylke verschijnen, voor het terugzakte in zee. Het grote oorlogsschip van de Krivak-klasse was de territoriale wateren van de Republiek Kaliningrad binnen gedrongen om de lading van tweeënveertig zeemijnen overboord te zetten. Alle posten waren bezet en de deuren waarmee de romp in talloze compartimenten werden verdeeld gesloten. Hoe verstandig deze voorzorgsmaatregelen waren bleek al spoedig. De Pylke verliet de formatie van het 128e brigade oppervlakteschepen met aanzienlijke schade, die voor het blote oog vrijwel onder de waterlijn verborgen bleven.
Dichter bij de kust werd de taak van mijnenleggen aan vliegtuigen overgelaten. Tijdens de nachtelijke uren werden de toestellen als minder kwetsbaar beschouwd dan een oorlogsschip, dat wel een grotere lading aan mijnen kon vervoeren.

[P_Westdijk]

7 januari, regeringsgebouw
De president ondertekende het papier met ingehouden adem, voor hij de lucht tussen zijn op elkaar geklemde tanden liet ontsnappen. Het had verdacht veel weg van het beruchte ordernummer 227 uit de Grote Vaderlandse Oorlog. Ondertekend door een grote leider uit het tijdperk van de Sovjet-Unie, met wie Shurik zich nooit zou durven te vergelijken. Al vertoonden voor zijn gevoel de omstandigheden waaronder ze tekenden veel gelijkenis. Het land verkeerde in groot gevaar. De bereidheid onder de bevolking om te vechten was ver te zoeken. Al had Stalin het voordeel dat de vijand uit buitenlandse mogendheden bestond. De Russen werden door een ruime meerderheid van de Kaliningraders nog altijd als landgenoten beschouwd en dat zorgde voor de nodige problemen. Het rekruteren verliep volgens aangeleverde cijfers dan ook het beste bij de minderheden. Veel Kaliningraders van Russische komaf kwamen nooit opdagen of zochten juist naar alternatieven voor het vervullen van de dienstplicht. De door Shurik ondertekende order moest desertie afschrikken. Wie het land ontvluchtte zou niets meer hebben om naar terug te keren en moest de rest van zijn leven bij verwanten in Rusland blijven, in één van de vluchtelingenkampen over de grens door brengen of ergens asiel aan gaan vragen. In de hoop ergens een nieuw bestaan op te kunnen bouwen.
Afwezig staarde de president na de ondertekening naar het wapenschild van de Republiek Kaliningrad aan de muur. Het had geen enkele verandering ondergaan sinds de verzelfstandiging. Aan het ontwerp was in het najaar van 2005 begonnen om in juni van het daarop volgende jaar te worden onthuld. Het nieuwe wapen werd begrensd door het lint van de Orde van Lenin. Gedurende de Sovjet-periode geassocieerd met de oblast Kaliningrad. De onderste helft van het wapen bestaat uit blauwe golvende lijnen met vijf, goudkleurige schijven, die symbool staan voor de Oostzee en Amber. Hier boven, tegen een rode achtergrond, is een kasteelmuur afgebeeld met twee torens. Het maakte duidelijk dat het grondgebied als een buitenpost van Rusland werd beschouwd. De openstaande poort gaf de openheid weer van het gebied aan de zee en van Rusland aan de wereld. Boven de kasteelmuur was in een monogram de letter E te onderscheiden. Waar deze letter voor stond had tot menig discussie geleid. Zelfs hij had van deze onduidelijkheid gebruik gemakt door er naar te verwijzen als een symbool voor de €, met daarboven een oranje-gouden kroon. Op deze kroon bleven de ogen van de regeringsleider rusten. Het kwam op hem merkwaardig over, omdat Lenin actief had meegewerkt aan de ondergang van de Russische monarchie. Hij kneep zijn ogen half dicht, terwijl zijn hand naar de intercom bewoog.
"Zoek Sander Sol. Ik wil hem zo snel mogelijk spreken."
Geboren in het Koninkrijk der Nederlanden kon Sander hem misschien vertellen wat voor band hij met de koninklijke familie had. Wat Shurik zocht was een middel waarmee hij de Kaliningraders verder kon losweken van Rusland om hen een eigen identiteit te verschaffen. Hij liet de knop weer los. De secretaresse kennende zou ze er direct achteraan gaan. Het telefoonnummer van de Nederlander zou vast wel ergens onder een sneltoets te zijn terug te vinden. Ze had hem al zo vaak moeten bellen dat ze het nummer waarschijnlijk zelfs uit haar hoofd kende.

[P_Westdijk]

790e commando- en controlecentrale
De majoor-generaal klonk gefrustreerd. Sander was niet in staat om alles van het gesprek te volgen, daarvoor werd er aan de tafel te vlug gesproken, maar hij begreep wel waar het om ging. De Kaliningraders waren bezorgd om het tempo waarmee de Russen mijnen aan het leggen waren. Als het mijnenveld was voltooid dan zouden de Russen veel minder oorlogsschepen nodig hebben om de blokkade te verwezenlijken. Een aantal officieren in groene en blauwe uniformen van het leger en de marine hadden hun hoop op de luchtmacht gevestigd om te voorkomen dat de klus werd geklaard. Eigenlijk hoorde hij hier niet bij aanwezig te zijn, maar niemand had hem weg gestuurd en daarom was Sander gebleven. Tot frustratie van een majoor die regelmatig een blik in zijn richting wierp. Hij negeerde de man. Het was iets dat hem heel makkelijk leek af te gaan.
"Stuur de onderzeeër maar op hen af." Borya wist dat de problemen van de marine nog groter waren dan die van hem zelf, maar hij wilde zijn vliegtuigen ook niet tegen de schepen inzetten. De in een blauw uniform gestoken officier protesteerde.
Sander luisterde verveeld naar de opgesomde redenen waarom de B 806 niet kon worden ingezet. Het was hem opgevallen dat de officieren zich alleen maar concentreerden op wat er allemaal niet mogelijk was. Er werd op de deur geklopt voor het hoofd van een meisje verscheen. Het verhitte gesprek rond de tafel stokte en werd door andere officieren op fluistertoon voort gezet. Ze keek zoekend rond tot ze de Nederlander zag. Ook de generaal liet zijn blik op de vrijwilliger rusten, zodra het meisje tegen hem begon te praten. Blij met de afleiding. Het gaf hem tijd om zijn gedachten te ordenen.
"De president wil je spreken, Sander", vertaalde hij, nadat het meisje was uitgepraat.
Sander knikte bevestigend, maar bleef tot verbazing van de aanwezigen zitten. Het gesprek om de tafel was nu geheel stil gevallen. Alle hoofden waren zijn kant op gedraaid.
"Heb je soms iets te zeggen?", vroeg Borya met een opgetrokken wenkbrauw. Hij klonk als iemand wiens geduld te lang op de proef was gesteld.
"Weet je wat we nodig hebben?", vroeg Sander, terwijl hij langzaam overeind kwam. "Een goochelaar", beantwoordde hij zijn eigen vraag, voor iemand de kans kreeg om te reageren. Grijnzend verliet de Nederlander het vertrek. De gezichten van de aanwezigen hadden boekdelen gesproken. Ze hadden zijn grapje om de spanning te verlichten niet kunnen waarderen. In de deuropening draaide hij zich om. De grijns was verdwenen. "Kunnen jullie de Russen niet laten denken dat er iets gaande is."
De generaal fronste zijn wenkbrauwen. "Waar doel je op?"
"Voer een goocheltruc uit. Laat hen in de waan dat jullie met iets bezig zijn. Misschien kunnen jullie die onderzeeër laten verdwijnen. Ik moet gaan."
Borya liet zijn ogen over de aanwezige mannen glijden. Eigenlijk wilde hij er niet over beginnen, maar hij had geen andere keuze. Al uren waren ze met elkaar aan het discussiëren en het einde was nog lang niet in zicht. Een andere kijk op de zaak kon weleens zeer welkom zijn. "Kunnen we iets met zijn suggestie?", informeerde hij.

[P_Westdijk]

regeringsgebouw
Beteuterd keek Sander in het kopje dat hij vast hield. De secretaresse had hem geen enkele keuze geboden of hij wel suiker in zijn thee wilde, maar er diverse klontjes in gegooid. Misschien was de oudere vrouw een zoetekauw, maar hij beslist niet. Hij dronk altijd thee zonder suiker. Hij was al begonnen te roeren met een lepeltje om het suiker op te laten lossen in het warme water en had na de eerste slok het roeren voort gezet. Stille hoop koesterend dat suiker zover was op te lossen dat hij er niets van proefde. Het had walgelijk zoet gesmaakt, maar hij wilde niet in bijzijn van de president de thee onaangeroerd laten staan. De man had hem uitgenodigd om iets te bespreken. De uitdrukking op het gezicht van Shurik maakte hem wel duidelijk dat het een serieuze aangelegenheid was.
"Hare Keizerlijke Hoogheid Groothertogin Maria Vladimirovna van Rusland."
"Eh, wie?"
De president draaide het scherm van de computer naar Sander toe. Hij had ook niet verwacht dat deze naam de Nederlander iets zou zeggen. Misschien wel een afbeelding van deze vrouw. Shurik zag Sander naar voren buigen om het beter te kunnen zien.
"De achter-achter-kleindochter van tsaar Alexander II van Rusland."
"Oh, zij", reageerde Sander. Waarbij hij zijn wenkbrauwen fronste en schouders optrok.
De president grinnikte. "Je hebt geen enkel idee, hè? Ze is een strijd verwikkeld met Nicholas Romanov om de Russische troon."
"Romanov zegt me wat meer. Ik heb er volgens mij wel eens iets over gezien op Discovery. Kan dit?"
De Kaliningrader schudde het hoofd. "Ben jij nou een monarchist?" Onverschillig zag hij de jongere man zijn schouders ophalen.
"Ik heb er eerlijk gezegd weinig over nagedacht." Het was de waarheid. De spaarzame keren dat hij interesse toonde in het koningshuis was op de momenten dat de leden ervan in het nieuws waren en zelfs dat geschiedde vaak als hij toevallig voor de televisie zat. Daarna verslapte de aandacht steeds weer. Het zou voor hem geen enkel verschil maken of Nederland nu een republiek werd of een monarchie bleef. Hij had er gewoon geen mening over.
"Een monarchie kan voor stabiliteit in het land zorgen en de Kaliningraders een eigen identiteit verschaffen."
De redenen konden op instemming van Sander rekenen, maar hij was nieuwsgieriger naar de gevolgen. "Bent u bereid het presidentschap daarvoor op te geven?" Nieuwsgierig naar het antwoord keek Sander de president aan.
Shurik schraapte zijn keel. "Ja, maar ik stel me natuurlijk wel verkiesbaar als premier." En de bevoegdheden van het koningshuis zouden beperkt blijven. Alleen dat laatste hield Shurik nog voor zich.
"En die Romanov?"
"Wat is er met hem?" De president klonk opeens geïrriteerd.
Sander kneep zijn ogen half dicht. Hij kon wel raden naar de reden daarvoor, maar hij zag graag een bevestiging van zijn vermoedens. "Heeft hij ook interesse getoond?"
Hij zag het hoofd van de president weg draaien. Het bleef zolang stil, dat Sander ophield met roeren. Voorzichtig nam hij een slok van het zoete brouwsel en trok een vies gezicht. Het was ook het moment waarop Shurik de Nederlander aan keek.
"Helaas niet, maar zijn woordvoerder heeft ons in een brief meegedeeld dat hij het besluit van de huidige machthebbers in Rusland respecteert, die ons volledige autonomie hebben verschaft."
Sander zette het kopje neer. "Oh, en die Maria?"
"We zijn in gesprek."
Het klonk alsof het allemaal bijzonder moeizaam verliep, maar Sander besloot hier niet op door te gaan. "Hoe staan ze eigenlijk in Rusland tegenover de monarchie?"
"Er zijn weinig aanhangers", bekende Shurik.
"Veel succes ermee dan."
Het was niet bepaald de reactie waar de president op had zitten wachten. Hij had gedacht dat de Nederlander hier meer welwillend tegenover zou staan. "Wij zijn klaar."
Sander stond op. Dankbaar het bruuske optreden van de president aangrijpend om de thee te kunnen laten staan.
De president in een stille werkkamer achterlatend. Peinzend over tot wie hij zich wel kon wenden voor advies. Er schoot hem een naam binnen, maar hij aarzelde nog lang voor hij de telefoon pakte. Dit was niet iemand die hij zijn secretaresse liet bellen. Het moest buiten haar omgaan. "Wat heb ik eigenlijk te verliezen?" Hij hield de hoorn tegen zijn hoofd, terwijl hij het nummer intoetste. Wachtend tot er iemand op zou nemen. De onzekerheid nam toe. Misschien was het wel heel onverstandig van hem om de vrouw van de Russische premier te bellen. Hij besloot om de verbinding te verbreken, maar Gasha was hem voor.
"Eh, hallo."
"Met wie spreek ik?"
"Oh. Shurik. Je spreekt met Shurik uit Kaliningrad. De president en zo." Surik vervloekte zich zelf over hoe stuntelig hij klonk, maar tot zijn opluchting hoorde hij meteen de warmte in haar stem terugkeren zodra ze hem herkende.

[-Maaike-]

Ik vond het stukje met de kapitein van de vliegtuigen leuk. Nog leuker was om Nadenka weer terug te zien! Jup, een van mijn favoriete personages!

Wat ik me tijdens het lezen opeens afvroeg, is het voor de Kaliningraders normaal om elkaar met "je en jij" aan te spreken? Ik zou verwachten, helemaal met al die millitairische rangen, dat ze elkaar eerder met "u" zouden aanspreken. Dat er meer afstand tussen de personen is. Nu heb ik het gevoel dat ze dicht bij elkaar staan als collega's in een gewoon bedrijf. Dat Sander dat doet, snap ik ergens wel, dat is zijn karakter nu eenmaal. Die doet waar die zelf zin heeft maar, van de rest zou ik meer afstand tussen elkaar verwachten. Helemaal naar Sander toe, ik kan me niet voorstellen dat Borya vriendjes wil zijn met Sander, als je snapt wat ik bedoel
Misschien heb ik het wel verkeerd en is het normaal dat ze in het leger elkaar zo in het leger aanspreken. Daar heb ik geen echte kennis van

Verder, leuk vervolg weer en ga zo door!

[P_Westdijk]

Ja, Nadenka was altijd al een personage naar je hart.

Wat ik me tijdens het lezen opeens afvroeg, is het voor de Kaliningraders normaal om elkaar met "je en jij" aan te spreken?

Hier heb ik eigenlijk niet zo bij stil gestaan. Het is wel een goed punt om mee te nemen met het herschrijven.

Bedankt weer voor je reactie.

========================================================================================

9 januari, destroyer Nastoichivy, Sovremenny-klasse
De kapitein had zijn verrekijker laten zakken. De Kaliningraders hadden zich aan hun woord gehouden en geen enkel schot gelost gedurende de verplaatsing van Poolse oorlogsschepen. Ook vanaf Russische zijde had er geen interventie plaats gevonden. De schepen waren uit Gdynia vertrokken, terwijl de leden van de Verenigde Naties nog altijd over de Poolse plannen beraadde, met de bedoeling om aan de kade van marinebasis Świnoujście af te meren. Blijkbaar waren de politici in Warchau bang voor de uitkomst van het overleg en hadden hun plannen versneld in werking gebracht. Op een moment waarbij het achteraf wel heel toevallig was dat geen enkele satelliet dit deel van Europa bestreek, maar daar dacht momenteel nog niemand aan, ook Sevastian niet. Op de brug van het Russische oorlogsschip was er weinig spanning te bespeuren. Er was onder de bemanning een zekere gewenning opgetreden, tot zover dit met een oorlog mogelijk was.
"De Polen delen mee dat de ORP Orzel vanwege mechanische problemen naar de basis is terug gekeerd, meneer."
Niet begrijpend keek Sevastian om. Regelmatig was de kapitein achter de radaroperateur opgedoken om over wiens schouders naar de colonne vaartuigen te kijken, waar de mijnenvegers aan vooraf waren gegaan. Voor de zekerheid liep hij er opnieuw naar toe. Iets waar de operateur niet bepaald op zat te wachten om de commandant zo dicht achter zich te hebben. De man ademde zo zwaar, dat hij wel iets weg had van gehijg.
"We hebben toch geen enkel schip de colonne zien verlaten?"
"De Orzel heeft volgens hen nooit het haf verlaten, meneer. In het haf hebben we veel meer activiteiten geregistreerd."
"Waarom heb je me dit niet meteen gemeld?"
De radaroperateur keek langs zijn meerdere heen en de kapitein volgde zijn blik naar de verstijfde officier van de wacht. Het brede gezicht van Sevastian verbleekte zichtbaar. Terwijl ze hadden toe gekeken waren de Kaliningraders erin geslaagd om onopgemerkt de B-806 het haf uit te smokkelen. De ondiepe wateren van de Oostzee waren ideaal voor de inzet van een kleine, dieselelektrische onderzeeër. De kapitein begon bevelen te geven. Onbewust de zware stem verheffend. Hij voelde de trillingen toenemen. Het schip meerderde op zijn bevel vaart. De stuurman begon een zigzagkoers te varen en naderende gevaarlijk dicht een escorterend oorlogsschip, voor het fregat zich haastig uit de voeten maakte. Op het achterdek werd de marinehelikopter gereed gemaakt om op te stijgen. De vliegers hadden al instructies gekregen om op enige afstand van het schip sonoboeien af te werpen om de onderzeeër te ontdekken, die volgens hen inmiddels hier al in de buurt kon zijn. Het oorlogsschip was uitgerust met een sonar en de apparatuur mocht nu geen minuut meer onbemand blijven. De kapitein zag de escorte zich nu ook aanpassen. Hij wist uit ervaring dat het de nodige planning zou vergen om een formatie schepen gelijktijdig te laten zigzaggen. Als een enkel schip te vroeg of te laat van koers veranderde dan konden de gevolgen verschrikkelijk zijn.
"Jou spreek ik later", snauwde hij richting de officier van de wacht. Sevastian had het op het moment te druk om zich om de zich ongelukkig voelende luitenant te bekommeren. Alle Russische schepen in de Oostzee moesten onmiddellijk op de hoogte worden gebracht. Zelfs de bemanningen van civiele schepen verkeerden in gevaar, zolang de B-806 hier rond zwierf. De kapitein verwachtte geen enkele aarzeling bij de Kaliningraders om een onbewapend koopvaardijschip aan te vallen. Misschien hadden deze doelen zelfs wel hun voorkeur.
"Als we die onderzeeër niet snel vinden..." De kapitein hield opeens op met praten. Sevastian begon langzaam te beseffen dat de consequenties daarvan niet voor hem waren te overzien. Er zouden konvooien gevormd moeten worden en de Russische marine moest deze escorteren. Het betekende een aderlating voor hen wat betreft aan inzetbare gevechtseenheden. Er zou ook de nodige tijd mee verloren gaan en dat betekende voor de rederijen een gegarandeerd verlies van inkomsten.

[P_Westdijk]

11 januari, Staatsuniversiteit Immanuel Kant
Er had een verandering plaats gevonden. Sander wist niet precies wat, maar hij voelde het, terwijl hij door de gangen van het gebouw liep. De studenten en leraren leken zich anders te gedragen. Vriendelijker of in ieder geval minder afstandelijk en dat beschouwde hij al als een pluspunt. Misschien hadden daar de uitgezonden beelden van de vernietiging van de vliegbasis Donskoye aan bijgedragen. Het hield hem nog bezig tot hij de voor het project gereserveerde ruimte bereikte, waar een agent op wacht stond. De man hield hem met een opgeheven hand tegen, alsof hij de lopende mensen op de gang in goede banen wilde leiden.
"Het is de Dutchman", hoorden de beide mannen zeggen en keken op.
Sander herkende haar meteen als de studente die hem in het Engels een vraag had gesteld. Sofiya glimlachte en gebaarde hem verder te komen, terwijl de agent zich het weer makkelijk maakte. Het leverde hem een misprijzende blik van Sander op. Hij had zich van de beveiliging op de universiteit aanzienlijk meer voorgesteld.
"De projectleider is lunchen. Zal ik hem voor je halen? Hij zet altijd zijn telefoon uit voor het eten."
Humeurig vanwege wat hij zojuist te horen had gekregen keek Sander haar aan. "Vertel jij dan maar wat ik wil weten."
De studente gebaarde hem haar te volgen, terwijl ze begon uit te leggen wat de studenten allemaal hadden bereikt. Tot haar verbazing was hij blijven staan. Ze liep enkele stappen terug en keek hem vragend aan.
"In het Russisch en alsjeblieft rustig praten."
Hierdoor verrast knikte ze instemmend. Hij deed er merkbaar moeite voor om haar taal te leren en dat kon ze wel in hem waarderen.
"Hoe is de stand van zaken?", informeerde Sander, weer de zakelijkheid zelve.
"We halen informatie over de Sukhoi van het internet, omdat jullie ons alles weigeren te vertellen wat het programma juist realistisch kan maken." Ze zag hem een notitieblok en een pen te voorschijn halen om aantekeningen te maken.
"Hebben jullie al eens een jachtpiloot gesproken?"
Ze schudde het hoofd. "Het contact met het ministerie van defensie verloopt bij mijn weten nogal moeizaam."
"Wie is daar verantwoordelijk voor?"
Het waren de eersten van een hele serie vragen die hij voor haar had. Sander klapte aan het einde van de rondleiding het notitieblok dicht. Hij schudde de studente kort en stevig de hand, greep zijn telefoon en liep weg. Voor ze haar computer had bereikt werd Sofiya door een heftig gebarende student geroepen. Hij had een telefoon in de hand. Nieuwsgierig kwam Sofiya dichterbij. Waarom was hij zo opgewonden? Ze zag hem met zijn andere hand naar het toestel wijzen, alsof hij iets gevaarlijks in zijn rechterhand vast hield.
"Het is de majoor-generaal", fluisterde hij haar toe, terwijl hij haar de telefoon voor hield.
"Roep de projectleider dan."
"Hij wil jou spreken. Ik hoorde hem specifiek jouw naam noemen."
Verrast keek Sofiya om, maar van de Nederlander was geen spoor meer te bekennen. Toch moest hij hier een hand in hebben gehad. Onzeker nam ze de telefoon van haar klasgenoot over. Plotseling jaloers op de student die zich opgelucht uit de voeten maakte.

[-Maaike-]

Eerste stukje was spannend en het tweede stukje was leuk!

Het schip meerderde op zijn bevel vaart

Ik zit bij dit zinnetje heel erg te twijfelen of het goed is. Aan de ene kant klinkt het goed, aan de andere kant heb ik het gevoel dat er een ander woord moet staan als "meerderde", maar als ik dan probeer te bedenken hoe je dan zegt je vaart maakt, kom ik er niet op =/ Mmm, Wikipedia heeft het ook over meerderen (waarom klinkt het dan toch zo vreemd.. )

Ga zo door!